Αλλαγή στο μείγμα των δανείων – Πώς θα αντισταθμίσουν τις απώλειες εσόδων από τόκους
Οι τράπεζες βρίσκονται σε διαδικασία έντονης προετοιμασίας για τα καινούργια τους τριετή επιχειρησιακά σχέδια (2025-2027), με στόχο να τα ολοκληρώσουν στις αρχές του νέου έτους. Η ολοκλήρωση αυτή αναμένεται να τους δώσει μια σαφή εικόνα σχετικά με το ρυθμό μείωσης των επιτοκίων που θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Τα νέα business plans θα παρουσιαστούν στον εποπτικό φορέα νωρίς το 2025, με πιθανότερη ημερομηνία τον Φεβρουάριο. Η μείωση των επιτοκίων είναι καθοριστική και επηρεάζει άμεσα τις εκτιμήσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών. Οι τράπεζες πρέπει να ισοσκελίσουν τη σημαντική μείωση εσόδων από τόκους, που θα προκύψει από την υποχώρηση των επιτοκίων, με άλλα έσοδα. Αυτό θα είναι κρίσιμο ώστε να διασφαλίσουν ότι η κερδοφορία τους δεν θα επηρεαστεί αρνητικά.
Πού θα φθάσουν τα επιτόκια – Αντιστάθμισμα εσόδων
Τα πιστωτικά ιδρύματα θα αρχίσουν τους υπολογισμούς τους με την υπόθεση ότι τα επιτόκια θα έχουν μειωθεί στο 1,75% μέχρι το τέλος του 2025, από 3,25% που είναι σήμερα. Αυτή η εκτίμηση συνεπάγεται την ανάγκη για στρατηγικές προσαρμογής, ώστε να αντισταθμιστούν οι απώλειες εσόδων από τόκους.
Αυτό θα απαιτήσει από τις τράπεζες να μειώσουν τα έξοδά τους και να αναζητήσουν νέες πηγές εσόδων για να καλύψουν τη διαφορά. Οι τράπεζες θα πρέπει να εξετάσουν διάφορους τρόπους, όπως η βελτίωση των υπηρεσιών τους ή η είσοδος σε νέες αγορές, προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητα της κερδοφορίας τους σε ένα περιβάλλον μειούμενων επιτοκίων.
Προμήθειες – Προβλέψεις
Οι τράπεζες αναμένουν σημαντική ενίσχυση άνω του 10% στις προμήθειές τους, οι οποίες εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 2 δισ. ευρώ στο τέλος του έτους, με προγραμματισμό για 2,2 δισ. ευρώ το 2025. Η μείωση των εξόδων για προβλέψεις θα συμβάλει επίσης στην αντιστάθμιση των απωλειών εσόδων, καθώς τα νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPEs) είναι μηδενικά και τα κόκκινα δάνεια υποχωρούν κάτω από το 3%.
Τα τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι οι τράπεζες “δικαιούνται” να μειώσουν τις προβλέψεις τους κατά 20 πόντους, από 60 πόντους που είναι σήμερα σε 40 πόντους, γεγονός που θα απελευθερώσει κεφάλαια και θα ενισχύσει την κερδοφορία τους. Ένα σημαντικό κομμάτι των προμηθειών θα προέλθει από το wealth management και από τη διαχείριση των δανειακών συμβάσεων, κάτι που θα βοηθήσει τις τράπεζες να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τα μειωμένα έσοδα από τόκους.
Πιστωτική επέκταση – Υποχώρηση και αλλαγή μείγματος
Οι τράπεζες βασίζουν πολλές ελπίδες στη δανειακή επέκταση, πιστεύοντας ότι η μείωση των επιτοκίων θα ενισχύσει τη ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις και ιδιώτες, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους ιδιώτες. Το 2025 εκτιμάται ότι θα είναι η πρώτη χρονιά χωρίς αρνητική πιστωτική επέκταση για τους ιδιώτες, με το πρόγραμμα “Σπίτι Μου 2” να προγραμματίζει την εκταμίευση δανείων ύψους 2 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, υπάρχει αυξανόμενη προσοχή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν τα εχέγγυα και θα πρέπει να ενισχυθούν οικονομικά με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF). Ωστόσο, οι εκτιμήσεις για την πιστωτική επέκταση το 2025 δείχνουν ότι πιθανόν να μην φτάσουν τα επίπεδα του 2024, όπου είχαν γίνει σημαντικές εκταμιεύσεις, όπως το δάνειο της Αττικής Οδού ύψους 2,7 δισ. ευρώ.
Η πιστωτική επέκταση το 2024 αναμένεται να κινηθεί γύρω από τα 7 δισ. ευρώ, ενώ για το 2025 εκτιμάται περίπου 5 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, αναμένεται αλλαγή στο μείγμα των δανείων που θα χορηγηθούν, με πιθανές διαφοροποιήσεις στους τομείς και τους τύπους των δανείων που θα προτιμηθούν.
Έσοδα από τόκους
Η Goldman Sachs έχει αξιολογήσει με ακρίβεια το δύσκολο κεφάλαιο των τόκων για τις ελληνικές τράπεζες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της:
– Alpha Bank: Τα έσοδα από τόκους αναμένονται να υποχωρήσουν από 1,640 δισ. ευρώ το 2024 σε 1,524 δισ. ευρώ το 2025.
– Eurobank: Για το 2024, εκτιμώνται σε 2,5 δισ. ευρώ, ενώ για το 2025 αναμένονται 2,342 δισ. ευρώ.
– Εθνική Τράπεζα: Οι εκτιμήσεις είναι 2,365 δισ. ευρώ για το 2024 και 2,168 δισ. ευρώ για το 2025.
– Τράπεζα Πειραιώς: Αναμένονται 2,096 δισ. ευρώ το 2024 και 1,879 δισ. ευρώ το 2025.
Αυτές οι προβλέψεις δείχνουν τη γενική τάση μείωσης των εσόδων από τόκους, η οποία σχετίζεται με τη συνεχιζόμενη πτώση των επιτοκίων και τις προσαρμογές που θα χρειαστεί να κάνουν οι τράπεζες για να διατηρήσουν την κερδοφορία τους.
Εθελούσιες
Οι τράπεζες συνεχίζουν να εφαρμόζουν περιοριστική πολιτική στα έσοδά τους. Η Εθνική Τράπεζα προχωρά σε πρόγραμμα εθελουσίας, ενώ η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς, παρά την απόφαση να μην μειωθούν τα καταστήματα, ανακοίνωσε περιορισμό προσωπικού και νέες επενδύσεις στον τομέα της ψηφιοποίησης.
Ωστόσο, εάν οι τράπεζες επιδιώξουν να ενισχύσουν τη ζήτηση από ιδιώτες, θα χρειαστεί να αναδιαμορφώσουν τον τρόπο εξυπηρέτησης τους. Οι ιδιώτες, σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις, συχνά επιθυμούν και θεωρούν απαραίτητη την άμεση επαφή με το κατάστημα, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για ισορροπία μεταξύ ψηφιακών και παραδοσιακών υπηρεσιών. Η προσαρμογή αυτή θα είναι κρίσιμη για τη διατήρηση και την ενίσχυση των σχέσεων με τους πελάτες τους.
Αυξημένα μερίσματα
Τέλος αυτό που οι τράπεζες θέλουν να καταγράψουν είναι καθώς θα λειτουργήσει η ταχύτερη απομείωση του DTC ως αυτό θα έχει αποσβεστεί νωρίτερα κατά μια δεκαετία θα ενισχυθούν αντιστοίχως τα μερίσματα εφόσον ασφαλώς η κερδοφορία το επιτρέψει.
Τα πιστωτικά ιδρύματα αναμένεται να διανείμουν από 35% έως 40% μερίσματα επί των κερδών, το 2024 (χωρίς να αποκλείεται κάποια τράπεζα να ξεφύγει και λίγο πάνω από εκεί), το 2025 50% και το 2026 πάνω από αυτό το ποσοστό δηλαδή 50+% έως 60%.