Η ακτινογραφία των συνολικών αιτήσεων, της συμβασιοποίησης και των εκταμιεύσεων χρήματος προς τις επιχειρήσεις.
Η ζήτηση για χρηματοδότηση ψηφιακών επενδύσεων, και συγκεκριμένα για την αναβάθμιση των συστημάτων των εταιρειών μέσω του δανειακού σκέλους του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF), κινείται με βραδύ ρυθμό, παρά τις αυξανόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων για ψηφιακή αναβάθμιση. Αντίθετα, η ζήτηση για άλλους τύπους επενδύσεων, όπως π.χ. οι επενδύσεις σε υποδομές ή ξενοδοχειακά έργα, είναι σημαντικά υψηλότερη.
Το ψηφιακό σκέλος των χρηματοδοτήσεων έχει αναδειχθεί σε προτεραιότητα για τις τράπεζες, καθώς και για τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, οι οποίες συνεργάζονται σε εβδομαδιαία βάση για την επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν. Ωστόσο, η διαδικασία χρηματοδότησης για ψηφιακές επενδύσεις παρουσιάζει μεγαλύτερη δυσκολία, κυρίως λόγω της «άυλης» φύσης των απαιτούμενων collaterals (εγγυήσεις). Οι εταιρείες που επιθυμούν να χρηματοδοτηθούν για ψηφιακές επενδύσεις συχνά δεν μπορούν να προσκομίσουν τα ίδια φυσικά ή καταστατικά στοιχεία (όπως ακίνητα ή εξοπλισμό) που απαιτούνται για άλλου τύπου επενδυτικά σχέδια, όπως για παράδειγμα για μια ξενοδοχειακή ή βιομηχανική επένδυση.
Αυτός ο παράγοντας δυσκολεύει τη διαδικασία έγκρισης και αποδέσμευσης χρηματοδότησης, αν και υπάρχει σαφής πρόθεση από τις τράπεζες και την κυβέρνηση να ενισχυθεί η απορροφητικότητα του ψηφιακού σκέλους του Ταμείου Ανάκαμψης. Προτεραιότητα για τους επόμενους μήνες είναι να ξεπεραστούν τα εμπόδια αυτά και να αυξηθεί η χρηματοδότηση για ψηφιακές επενδύσεις, δεδομένου ότι η πιστωτική επέκταση είναι κρίσιμη για τις τράπεζες, που επιδιώκουν να την ενισχύσουν μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Επιπλέον, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η συζήτηση για τη συνέχιση του Ταμείου Ανάκαμψης μετά το 2026 έχει ανοίξει. Παρά τις πιθανές αλλαγές στη μορφή του, υπάρχει έντονη επιθυμία για τη διατήρηση ενός σταθερού χρηματοδοτικού μοντέλου που θα στηρίξει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ο στόχος είναι να ενδυναμωθούν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις απέναντι στον έντονο διεθνή ανταγωνισμό, ιδίως από τις ΗΠΑ και την Κίνα, οι οποίες ηγούνται σε τομείς τεχνολογίας και ψηφιακής καινοτομίας.
Η συνέχιση του Ταμείου Ανάκαμψης, πιθανότατα με ένα νέο μοντέλο, είναι κρίσιμη για την οικονομική και τεχνολογική αναβάθμιση της ΕΕ, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με την ανάγκη για πιο ανταγωνιστικές ψηφιακές υποδομές και τεχνολογίες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τι έχει υλοποιηθεί μέχρι τώρα.
Με βάση τραπεζικές πηγές, έως σήμερα έχουν συμβασιοποιηθεί περίπου 360 δάνεια, μέρος των οποίων προέρχεται από τις χορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και έχουν εκταμιευθεί 265. «Οι εκταμιεύσεις εξαρτώνται από τη φύση της επένδυσης. Δεν χτίζεται ένα ξενοδοχείο σε κάποιους μήνες. Όπως και δεν κατασκευάζονται έργα υποδομών, για παράδειγμα δίκτυα και οπτικές ίνες, επίσης σε λίγους μήνες. Αυτού του είδους οι επενδύσεις χρειάζονται δύο με τρία χρόνια για να ολοκληρωθούν», αναφέρουν αρμόδια στελέχη τραπεζών. Έως τώρα οι χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης διαμορφώνονται ως εξής:
- Εκταμιεύσεις: Έχει ολοκληρωθεί η εκταμίευση 260-265 δανείων. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους ανέρχεται σε 6,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,7 δισ. ευρώ προέρχονται από τα δάνεια του ΤΑΑ, 1,34 δισ. ευρώ από τραπεζικό δανεισμό και το υπόλοιπο τμήμα από ίδια συμμετοχή.
- Συμβασιοποιημένα: Οι χρηματοδοτικές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί ανέρχονται στις 360. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους διαμορφώνεται περίπου στα 11 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,8 δισ. ευρώ αποτελούν χρηματοδοτήσεις από το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης και 3 δισ. ευρώ προέρχονται από τραπεζικό δανεισμό.
- Συνολικές αιτήσεις: Έχουν αιτηθεί ένταξη στις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης περίπου 800 επενδυτικά σχέδια. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους φθάνει τα 23 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 10 δισ. ευρώ θα προέλθουν από τα δάνεια του RRF, 7,3 δισ. ευρώ από αμιγώς τραπεζικό δανεισμό συν την ίδια συμμετοχή.