Χαρδούβελης (Εθνική Τράπεζα): Η μετάβαση σε μία κοινωνία με λίγα ή χωρίς μετρητά χρειάζεται χρόνο

Η μετάβαση σε μια κοινωνία χωρίς μετρητά είναι σίγουρα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα του σύγχρονου χρηματοοικονομικού τοπίου. Παρά τις προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό των πληρωμών και τη διεύρυνση της χρήσης ψηφιακών μέσων, όπως τα κρυπτονομίσματα και οι ψηφιακές πληρωμές, η χρήση μετρητών παραμένει ισχυρή, κυρίως λόγω παραδοσιακών προτιμήσεων και πρακτικών αναγκών. Όπως τόνισε ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, Γκίκας Χαρδούβελης, σε εκδήλωση του Νομισματικού Μουσείου, βρισκόμαστε σε μια μεταβατική φάση και όχι σε μια εποχή που σηματοδοτεί το τέλος των μετρητών.

Αντοχή των μετρητών στην εποχή της ψηφιοποίησης

Αν και οι συναλλαγές με μετρητά μειώνονται, παραμένουν σημαντικές για την καθημερινή ζωή και για πολλές κοινωνικές ομάδες. Στην Ευρωζώνη, το 60% των πολιτών εξακολουθούν να επιθυμούν την επιλογή χρήσης μετρητών. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό φτάνει το 69%, ενώ είναι παρόμοιο και σε χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία. Η επιμονή αυτή στα μετρητά συνδέεται κυρίως με τον βαθμό ανωνυμίας που προσφέρουν, καθώς και με την αξιοπιστία τους σε σχέση με τα ψηφιακά μέσα πληρωμής, τα οποία μπορεί να είναι ευάλωτα σε τεχνικά προβλήματα ή κυβερνοεπιθέσεις.

Συγκριτικά πλεονεκτήματα των μετρητών

Ο Χαρδούβελης εξήγησε ότι τα μετρητά εξακολουθούν να προσφέρουν αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα ψηφιακά μέσα πληρωμής και τα κρυπτονομίσματα:

1. Ανώνυμες συναλλαγές: Οι συναλλαγές με μετρητά δεν απαιτούν τη συμμετοχή τρίτων, όπως τράπεζες ή πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, επιτρέποντας στους χρήστες να διατηρούν μεγαλύτερο βαθμό ιδιωτικότητας.
2. Εγγύηση του κράτους: Τα μετρητά είναι εγγυημένα από το κράτος και, σε αντίθεση με τα κρυπτονομίσματα, δεν είναι επιρρεπή σε κινδύνους κατάρρευσης ψηφιακών συστημάτων.
3. Εύκολη επαλήθευση της γνησιότητας: Η γνησιότητα των χαρτονομισμάτων μπορεί να επαληθευτεί εύκολα, κάτι που δεν ισχύει πάντα για τα ψηφιακά νομίσματα, όπου οι χρήστες μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα με τη διαχείριση των κωδικών ή της τεχνολογίας blockchain.

Αδυναμίες των κρυπτονομισμάτων

Στο θέμα των κρυπτονομισμάτων, ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας επισήμανε τα εξής βασικά προβλήματα:

• Ρυθμιστική αβεβαιότητα: Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες ανησυχούν για τη χρήση των κρυπτονομισμάτων σε παράνομες δραστηριότητες, όπως η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, το ξέπλυμα χρημάτων και η φοροδιαφυγή. Αυτό έχει οδηγήσει σε αυστηρότερη ρύθμιση και απαγορεύσεις σε ορισμένες χώρες (π.χ. Κίνα).
• Αστάθεια τιμών: Η έντονη μεταβλητότητα των κρυπτονομισμάτων καθιστά δύσκολη τη χρήση τους για καθημερινές συναλλαγές ή αποταμίευση, δημιουργώντας ρίσκο για καταναλωτές και επιχειρήσεις.

Προοπτική και Μελλοντικές Τάσεις

Ο Χαρδούβελης ανέφερε ότι, παρά τη μείωση της χρήσης μετρητών, οι πληρωμές με φυσικό χρήμα θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν για πολλά χρόνια με τις ψηφιακές πληρωμές. Αυτό υποδεικνύει ότι δεν είμαστε κοντά στο τέλος των μετρητών, αλλά μάλλον σε μια μακρά περίοδο μετάβασης, όπου οι άνθρωποι θα έχουν την επιλογή να επιλέξουν μεταξύ παραδοσιακών και σύγχρονων μέσων πληρωμής, ανάλογα με τις προτιμήσεις τους και την ύπαρξη υποδομών.

Η συζήτηση γύρω από την ψηφιοποίηση του χρήματος και τη μείωση της χρήσης μετρητών είναι ένα θέμα που δεν θα λυθεί άμεσα. Η μετάβαση σε μια κοινωνία χωρίς μετρητά θα απαιτήσει χρόνο, υποδομές και την αποδοχή των νέων συστημάτων πληρωμών από όλους τους πολίτες. Μέχρι τότε, τα μετρητά θα συνεχίσουν να κατέχουν σημαντική θέση στην καθημερινότητα, προσφέροντας ασφάλεια, ανωνυμία και σιγουριά για τους χρήστες τους, ενώ η σταδιακή εξάπλωση των ψηφιακών πληρωμών θα εξελιχθεί παράλληλα με αυτές τις παραδοσιακές πρακτικές.