Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Η ατοπική δερματίτιδα (ΑΔ) είναι χρόνια, φλεγμονώδης νόσος του δέρματος με κληρονομικό υπόβαθρο και αυξημένη ευαισθησία στις αλλεργιογόνες και περιβαλλοντικές επιδράσεις. Η ατοπική δερματίτιδα εμφανίζεται συχνότερα σε βρέφη, παιδιά και ενήλικες, με διαλείπουσα πορεία και κνησμό που διαταράσσει σημαντικά την ποιότητα ζωής.
Παθογένεια και προδιάθεση
Η ΑΔ συνδέεται με διαταραχή του επιδερμιδικού φραγμού και υπερδραστήρια ανοσολογική απάντηση τύπου Th2. Γονίδια που ελέγχουν την παραγωγή της φιλαγραστίνης (filaggrin) και των κερατινοκυττάρων επηρεάζουν την ακεραιότητα του δέρματος, οδηγώντας σε ξηρότητα και ευαισθησία στην τριβή, στα μικρόβια και στα αλλεργιογόνα.
Κλινική εικόνα στα βρέφη
Στα βρέφη (ηλικία 2–6 μηνών) η ΑΔ εμφανίζεται κυρίως στα μάγουλα, το τριχωτό της κεφαλής και τα άκρα. Το δέρμα γίνεται ερυθηματώδες, ξηρό, με φλύκταινες και κρούστες. Ο έντονος κνησμός προκαλεί συχνά κλάμα, αϋπνία και διαταραχές σίτισης. Η επιδείνωση συσχετίζεται με αλλαγές θερμοκρασίας, ιδρώτα και έκθεση σε υφάσματα όπως μαλλί.
Κλινική εικόνα στους ενήλικες
Στους ενήλικες, η ΑΔ συχνά εδράζεται στις λυγιστικές επιφάνειες (το μύλο του αγκώνα, το εσωτερικό του γονάτου), τον λαιμό και το πρόσωπο. Το δέρμα παρουσιάζει παχιά λέπια, ραγάδες, υπέρχρωση από τον χρόνιο ξύσιμο και πιθανώς υπερλοιμώξεις (σταφυλοκοκκικές). Ο κνησμός μπορεί να κινητοποιήσει φαύλο κύκλο φλεγμονής–τραυματισμού–λοίμωξης.
Καταλυτικοί παράγοντες
Στην ΑΔ παίζουν ρόλο:
-
Ξηρό περιβάλλον ή υπερβολική υγρασία
-
Αλλεργιογόνα (οικιακή σκόνη, γύρη, τρίχωμα κατοικίδιων)
-
Διατροφικές αλλεργίες (κυρίως στα βρέφη, π.χ. γάλα αγελάδας)
-
Στρες και ψυχολογικές πιέσεις
-
Καλλυντικά, απορρυπαντικά και λανθασμένη φροντίδα του δέρματος
Θεραπευτική προσέγγιση στα βρέφη
Η βασική μέριμνα είναι η ενυδάτωση με υποαλλεργικά, άοσμα έλαια και αλοιφές χωρίς κορτικοειδή σε ελαφράς ισχύος δόσεις. Αποφεύγουμε προϊόντα με αρώματα και parabens. Όταν η φλεγμονή είναι έντονη, χορηγούνται για σύντομο διάστημα τοπικά κορτικοστεροειδή 1ης–2ης ισχύος ή αναστολείς καλσινευρίνης.
Θεραπευτική προσέγγιση στους ενήλικες
Εκτός από γενικές φροντίδες, χρησιμοποιούνται τοπικά μεσαίας και υψηλότερης ισχύος κορτικοστεροειδή, αναστολείς καλσινευρίνης, ενώ σε βαριές περιπτώσεις ενδείκνυνται φωτοθεραπεία UVB ή συστηματικά ανοσοκατασταλτικά/βιολογικοί παράγοντες (π.χ. dupilumab).
Πρόληψη και αυτοφροντίδα
Ιδιαίτερη σημασία έχει η καθημερινή ενυδάτωση, η αποφυγή εκλυτικών παραγόντων και η χρήση ήπιων καθαριστικών με ουδέτερο pH. Οι γονείς βρεφών πρέπει να τηρούν το ασφαλές περιβάλλον ύπνου και τη σωστή θερμοκρασία, ενώ οι ενήλικες να ελέγχουν το στρες και να ακολουθούν εξατομικευμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα με δερματολόγο. Με τις σωστές παρεμβάσεις, η ζωή με ΑΔ μπορεί να γίνει διαχειρίσιμη και άνετη.
