Το σώμα σας μπορεί να διακρίνει το καλό από το κακό στρες;

Μπορεί να προκαλεί έκπληξη το άκουσμα, αλλά από ιατρική άποψη, δεν είναι όλο το άγχος κακό. Τα υγιή επίπεδα άγχους βοηθούν στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας, λέει η Safia Debar, εμπειρογνώμονας διαχείρισης άγχους στη Mayo Clinic Healthcare στο Λονδίνο. Η Δρ Ντεμπάρ εξηγεί τη διαφορά μεταξύ καλού και κακού στρες και πώς να καταλάβετε πότε κινδυνεύετε από υπερφόρτωση.

Το άγχος είναι μια σωματική και ψυχολογική αντίδραση σε μια απαίτηση, και αυτή η απαίτηση μπορεί να είναι οτιδήποτε, λέει η Δρ Debar. Το άγχος που είναι καλό για εμάς και μπορεί ακόμη και να μας δώσει μια αίσθηση ευεξίας είναι το eustress, το αντίθετο της στενοχώριας. Το ίδιο γεγονός – για παράδειγμα, ο γάμος – μπορεί να προκαλέσει τον καθένα, λέει η Δρ Debar.

«Αφορά την αντίληψη αυτού του στρες και τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας το χειρίζεται πραγματικά», λέει η Δρ Debar. «Το χρόνιο στρες θα επηρεάσει κάθε σύστημα οργάνων στο σώμα: μπορεί να αισθανθείτε άγχος, κατάθλιψη και πεπτικά προβλήματα, για παράδειγμα».

Το άγχος προκαλεί έναν καταρράκτη αντιδράσεων μέσα στο μυαλό και το σώμα καθώς δημιουργείτε μια απάντηση στο στρες, λέει η Δρ Debar. Κάτω από φυσιολογικό στρες, ένα άτομο ξεκινά από την αρχή της χαλάρωσης, συναντά έναν στρεσογόνο παράγοντα, η απόκριση στο στρες αρχίζει, ανεβαίνει στο μέγιστο και στη συνέχεια επιστρέφει στην αρχική του τιμή.

Μεταξύ των φυσικών αλλαγών που μπορεί να συμβούν όταν αντιλαμβάνεστε μια απειλή:

• Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και η παραγωγή της κύριας ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, ενεργοποιείται.
• Η σκέψη γίνεται αρνητική καθώς βιώνετε ή αναμένετε κάτι κακό. Η προσοχή γίνεται υπερσυγκεντρωμένη σε αυτό που συμβαίνει.
• Η καρδιά, οι πνεύμονες και οι μύες σας προετοιμάζουν για να πολεμήσετε ή να τρέξετε. Υπάρχει αυξημένος καρδιακός ρυθμός, αρτηριακή πίεση και ρυθμός αναπνοής καθώς το σώμα χρειάζεται να παρέχει περισσότερο οξυγόνο στα κύτταρα. Τεντωμένοι μύες.
• Το πεπτικό και το αναπαραγωγικό σύστημα δεν χρειάζονται, επομένως οι δραστηριότητές τους καθυστερούν.
• Το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφει την προσοχή του από την καταπολέμηση μικροσκοπικών εισβολέων όπως ιούς ή καρκινικά κύτταρα και περνά σε φλεγμονώδη τρόπο, αυξάνοντας την παραγωγή πρωτεϊνών που ονομάζονται κυτοκίνες που προσαρμόζουν αυτή τη διαδικασία.

Όταν κάποιος συνειδητοποιεί ότι η απειλή έχει περάσει, το σώμα αρχίζει να επισκευάζεται από αυτή την απάντηση και να «τακτοποιεί». Μετατοπίζεται σε κατάσταση επισκευής, ανανέωσης και ανάπτυξης καθώς η απόκριση στο στρες σφουγγίζεται. Η αναπνοή και ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνονται, η αρτηριακή πίεση ομαλοποιείται, παίρνετε πιο εκτεταμένες αναπνοές, η μυϊκή ένταση μειώνεται, το πεπτικό και το αναπαραγωγικό σύστημα ξαναρχίζουν τη φυσιολογική τους δραστηριότητα και μπορεί να αρχίσετε να συνδέεστε με άλλους για να αφηγηθείτε την απειλή που μόλις βιώσατε, Dr. λέει η Ντεμπάρ.

“Εάν ανεβαίνετε με άγχος και στη συνέχεια κατεβείτε, έχετε ολοκληρώσει τον κύκλο μας. Δεν υπάρχει φθορά, δεν υπάρχει ζημιά”, λέει η Δρ Debar. “Στην πραγματικότητα, είναι πιθανότατα καλό για εσάς επειδή οδηγεί σε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. Εάν έχετε ξεπεράσει ποτέ ένα αγχωτικό γεγονός στη ζωή, το έχετε επεξεργαστεί πλήρως και ολοκληρώσατε αυτόν τον κύκλο, τότε η επόμενη παρόμοια εμπειρία που θα έχετε, σκέφτεστε, “Ω, όχι , αλλά μπορώ να το κάνω”. Ωστόσο, όταν κάποιος είναι επανειλημμένα υπό υπερβολικό στρες, η ικανότητα να επιστρέψει στην αρχική του γραμμή αρχίζει σιγά-σιγά να μειώνεται, λέει η Δρ Debar.

“Μπορείτε να ανεβάσετε με άγχος και να μείνετε εκεί, έχοντας μια παρατεταμένη ανταπόκριση. Αυτό συμβαίνει όταν είστε υπερεπαγρύπνηση: είστε καλωδιωμένοι αλλά κουρασμένοι, είστε ανήσυχοι”, λέει η Δρ Debar. “Ή, η ζωή σας έχει ρίξει τόσους πολλούς στρεσογόνους παράγοντες, που ανταποκρίνεστε ανεπαρκώς. Είναι η έλλειψη ανάκαμψης και όχι ο ίδιος ο ίδιος ο στρεσογόνος παράγοντας.” Μερικές φορές οι άνθρωποι πιστεύουν ότι θα ήταν καλό να μην δείξουν ανταπόκριση, προσθέτει η Δρ Debar, αλλά εσωτερικά η απόκριση στο στρες και ο καταρράκτης των εσωτερικών δραστηριοτήτων του εξακολουθούν να συμβαίνουν. Απλώς είναι κρυμμένα.

Υπάρχουν πολλά σημάδια ότι μπορεί να κινδυνεύετε από υπερφόρτωση στρες και είναι καιρός να το αντιμετωπίσετε, λέει ο Δρ Debar:

• Εάν το άγχος είναι αδιάκοπο και συνεχές.
• Εάν το άγχος σας φαίνεται ανεξέλεγκτο και δεν μπορείτε να χαλαρώσετε ή νιώθετε ότι βρίσκεστε σε αυτόματο πιλότο.
• Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα στη ρύθμιση των συναισθημάτων.
• Αν αρχίσετε να κρύβεστε από τη ζωή ή/και τους ανθρώπους.
• Αντιμετωπίζετε σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, πόνο στο στήθος, στομαχικές διαταραχές, προβλήματα ύπνου ή να αρρωστείτε πιο συχνά.

«Σκεφτείτε πώς το σώμα σας χειρίζεται το άγχος και πώς το χειρίζεστε συναισθηματικά, σωματικά και στις σχέσεις σας», λέει η Δρ Debar. «Τι κάνετε, τι δεν κάνετε». Το χρόνιο στρες μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία. Τα άτομα που νιώθουν συνεχή σωματικά συμπτώματα ή διαπιστώνουν ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν φαίνεται να βοηθούν, θα πρέπει να συμβουλευτούν την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης, λέει η Δρ Debar.