Υπουργείο Εσωτερικών Νομοσχέδιο: Νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων του δημοσίου τομέα

Υπουργείο Εσωτερικών Νομοσχέδιο: Από το βήμα της Ολομέλειας της Βουλής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών «Νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων του δημοσίου τομέα, ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς τους και λοιπές διατάξεις». Στην ομιλία του ο πρωθυπουργός τόνισε πως το νομοσχέδιο περιγράφεται με τέσσερις λέξεις: ανεξαρτησία, ικανότητα, έλεγχος και αποτελεσματικότητα. Παράλληλα, ανακοίνωσε την αύξηση των αμοιβών των διοικητών οργανισμών εθνικής εμβέλειας και των νοσοκομείων στο ύψος του μισθού του γενικού γραμματέα.

«Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο συνιστά μια πραγματική τομή στη σχέση κυβερνήσεων και του πολιτικού συστήματος με τον κρατικό μηχανισμό. Τον στεγανοποιεί από γνωστές κομματικές παρεμβάσεις», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι με τις νέες ρυθμίσεις οι διοικητές Δημοσίου παύουν να είναι πια αποκλειστική προσωπική επιλογή του υπουργού, όπως ίσχυε σε μεγάλο βαθμό μέχρι πρόσφατα. «Σήμερα, ενισχύουμε το θεσμικό πλαίσιο και κάνουμε μια καίρια μεταρρύθμιση στη Δημόσια Διοίκηση», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης. Ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι από τη μία πλευρά θέτουμε συγκεκριμένους στόχους και εισάγουμε διαδικασίες που απελευθερώνουν τις δυνάμεις της Δημόσιας Διοίκησης.

Οι βασικές τομές του νέου νομοσχεδίου

Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε στη συνέχεια τις βασικές τομές του νέου νομοσχεδίου. Η ευθύνη της πρώτης αξιολόγησης περνάει στο Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, ενώ ειδικά για τα νοσοκομεία θα γίνεται συνολική προκήρυξη. Οι αξιολογήσεις μπορούν να προχωρούν ταυτόχρονα από διαφορετικές επιτροπές και όλα τα στάδια ελέγχου θα έχουν συγκεκριμένες, αυστηρές προθεσμίες. «Ποιο είναι το προφίλ των υποψηφίων; Πρέπει να έχουν σπουδές και εργασιακή εμπειρία που να πιστοποιεί συνάφεια με το αντικείμενό τους και εύλογη εμπειρία για κάποιο διάστημα σε θέσεις ευθύνης. Είναι καιρός πια να βάλουμε οριστικό τέλος σε μια πρακτική που συνέβαινε για πολλές δεκαετίες, να επιλέγονται π.χ. διοικητές νοσοκομείων κομματικοί φίλοι χωρίς να υπηρετείται το μείζον: να τοποθετείται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Αυτές είναι παθογένειες δεκαετιών. Έχει έρθει η ώρα, όλοι μαζί, να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για την αποκομματικοποίηση του κράτους», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης. Μίλησε, επίσης, για τα δομημένα τεστ δεξιοτήτων ώστε «να δούμε κατά πόσον μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να ανταποκρίνονται. Και επειδή άκουσα έντονη κριτική, να πω ότι όποιος έχει εμπιστοσύνη στις δυνατότητές του δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από μια τέτοια διαδικασία».

«Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση»

Ο στόχος, είπε, είναι να τοποθετείται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση, και γι’ αυτό υπάρχει ο θεσμός της συνέντευξης, όπου θα μετέχουν οι 7 από τους 15 επικρατέστερους. «Πρώτα θα υπάρχουν τα λεγόμενα on/off κριτήρια και σε αυτά θα λαμβάνονται υπόψη οι σπουδές και η εργασιακή εμπειρία. Από εκεί και πέρα, ένα διπλό σύστημα μοριοδότησης από το ΑΣΕΠ με τα τεστ δεξιοτήτων και τη συνέντευξη», πρόσθεσε, ενώ είπε ότι οι νέοι διοικητές των Οργανισμών του Δημοσίου θα πρέπει να καταρτίζουν ετήσια σχέδια δράσης και να προσδιορίζουν στόχους, και με βάση αυτά θα αξιολογούνται κάθε χρόνο και θα μπορούν να επιβραβεύονται με πριμ παραγωγικότητας ή να απομακρύνονται σε όσα αποτυγχάνουν σε όσα ανέλαβαν να κάνουν.

Τα βασικά σημεία της ομιλίας Μητσοτάκη στη Βουλή

Αξιοκρατικό πλαίσιο

• Να εξυπηρετούν αποκλειστικά τον πολίτη
• Η ιεραρχία θα καθορίζεται από τις ικανότητες και τη εμπειρία πάντα σε σχέση με τον τομέα
• Ενισχύουμε το θεσμικό πλαίσιο
• Να προσελκύσουμε νέα στελέχη στον δημόσιο τομέα

Οι σημαντικές τομές

• Η ευθύνη της 1ης αξιολόγησης των 600 επικεφαλής περνάει στο Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού
• Ταυτόχρονα με την αξιοκρατία, να έχουμε και γρηγορότερα αποτελέσματα
• Οι αξιολογήσεις μπορούν να προχωρούν ταυτόχρονα

Το προφίλ των υποψηφίων

• Τα στελέχη πρέπει να διαθέτουν εμπειρία και να έχουν δοκιμαστεί σε θέσεις ευθύνης (εργαλείο που χρησιμοποιούν όλες οι μεγάλες εταιρείες)
• Να δούμε αν μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να ανταποκρίνονται σε αυτές τις θέσεις ευθύνης
• Να τοποθετείται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση, γι’ αυτό και υπάρχει η συνέντευξη, στην οποία θα συμμετέχουν οι 7 επικρατέστεροι.
• Θα υπάρχουν τα λεγόμενα on/off κριτήρια. Θα λαμβάνονται υπ’ όψιν οι σπουδές και η εργασιακή πείρα.
• Το νομοσχέδιο είναι όχι σε εκείνους που ζητούν ένα δημόσιο πόστο για να πορευτούν, αλλά στους ικανούς.

Πρώτη αλλαγή: η ευθύνη της αξιολόγησης περνάει στο ΑΣΕΠ. Αυτή τη βασική σφραγίδα αξιοκρατίας συνοδεύουν ουσιαστικά εχέγγυα για να έχουμε και αξιοκρατία και γρήγορα αποτελέσματα.

Δεύτερη αλλαγή: Τα στελέχη που διεκδικούν την ηγεσία ενός φορέα πρέπει να έχουν σπουδές και εργασιακή εμπειρία που να δηλώνει συνάφεια με το αντικείμενό τους. Να έχουν δοκιμαστεί για εύλογο χρονικό διάστημα ώστε να συνδυάζουν θεωρία με πράξη.

Τρίτη αλλαγή: Δομημένα τεστ δεξιοτήτων για να δούμε κατά πόσον οι άνθρωποι αυτοί ανταποκρίνονται στις αυξημένες απαιτήσεις που συνεπάγονται οι θέσεις ευθύνης. Είναι διαδικασία δοκιμασμένη σε δημόσιες διοικήσεις στο εξωτερικό και στον ιδιωτικό τομέα. Ήρθε η ώρα να εφαρμοστούν και στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση.

Τέταρτη αλλαγή: Οι νέοι διοικητές μαζί με πολιτικούς προϊσταμένους θα πρέπει να καταρτίζουν ετήσια σχέδια πράξης, να αξιολογούνται και να επιβραβεύονται με πριμ παραγωγικότητας όταν η απόδοση υπερβαίνει τη στοχοθεσία, ή θα μπορούν και να απομακρύνονται αν αποτυγχάνουν.

• Το κράτος απελευθερώνεται αλλά η ευθύνη βαραίνει τον πολιτικό προϊστάμενο, τον υπουργό.
• Ο υπουργός θα επιλέγει αυτόν που θεωρεί καταλληλότερο ανάμεσα στους τρεις που θα έχουν προκριθεί.
• Όταν απομακρύνεται κάποιος γιατί δεν πέτυχε τους στόχους, ο υπουργός είναι υποχρεωμένος να επιλέξει από τους δύο εναπομείναντες. Η διαδικασία δεν μπορεί να ξεκινήσει από την αρχή, ούτε να διαλέξει αυτόν που θέλει.
• Το νομοσχέδιο απευθύνεται σε όσους θέλουν και μπορούν και όχι σε όσους θέλουν να βολευτούν.

Το νομοσχέδιο περιγράφεται με τέσσερις λέξεις: ανεξαρτησία, ικανότητα, έλεγχος και αποτελεσματικότητα

• Η πολιτική ευθύνη εξακολουθεί να βαρύνει τον πολιτικό προϊστάμενο του φορέα. Η τελική ευθύνη πρέπει να ανήκει σε αυτόν. Αλλιώς, θα μιλούσαμε για διοίκηση τεχνοκρατών μακριά από την κοινωνία.
• Ψηλά ο πήχης των προσδοκιών και πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να τον ξεπεράσουμε με μια φυγή προς τα εμπρός.
• Το κράτος δεν είναι λάφυρο των κομμάτων με παγιωμένο άλλοθι την ανώνυμη γραφειοκρατία, και γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει πολιτική λογοδοσία.
• Την προηγούμενη 4ετία ανακουφίσαμε από φορολογία και αντιμετωπίσαμε αλλεπάλληλες κρίσεις. Η Ελλάδα του 2023 είναι καλύτερη από την Ελλάδα του 2019. Απέκτησε ήδη την επενδυτική βαθμίδα όπως είχα πει προεκλογικά ότι θα το κάνουμε εντός 3 μηνών και την αποκτήσαμε, κι αυτό είναι επιτυχία όχι μόνο της κυβέρνησης, αλλά όλου του ελληνικού λαού.
• Τις εποχές που οι συνδικαλιστές ή το προσωπικό επέλεγε τους διοικητές, τις αφήσαμε πίσω μας, τις είδαμε στην πράξη.
• Για τις απολαβές, το Δημόσιο δεν μπορεί να πληρώνει τις ίδιες απολαβές με τον ιδιωτικό τομέα. Όμως, αν θέλουμε να προσεγγίσουμε ένα στέλεχος του ιδιωτικού τομέα για να πάει διοικητής σε κάποιο νοσοκομείο, θα πρέπει να είναι καλύτερος ο μισθός.

Μπροστά στις προκλήσεις του 21ου αιώνα η αρχή έγινε, δεν χωρούν άλλες αναβολές, είναι μια μεταρρύθμιση που θα έχει αντίκτυπο στη ζωή όλων των πολιτών. Αν σήμερα είσαι άξιος αλλά δεν ξέρεις κάποιον, δεν μπορείς να βοηθήσεις στο Δημόσιο. Αυτό το σπάμε με διαφάνεια.