Μια νέα μελέτη βρίσκει μια συσχέτιση μεταξύ της απώλειας δοντιών, της νόσου των ούλων ή της περιοδοντικής νόσου και της συρρίκνωσης της περιοχής του εγκεφάλου που πιστεύεται ότι εμπλέκεται στη μνήμη, και συγκεκριμένα με τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Ο όγκος του εγκεφάλου είναι ένας δείκτης ατροφίας και απώλειας της γνωστικής λειτουργίας που μπορεί να συμβεί με την ηλικία ή την ασθένεια. Το αν η κακή οδοντική υγεία προκαλεί απώλεια όγκου του εγκεφάλου ή το αντίστροφο ήταν πέρα από το πεδίο της μελέτης. Ωστόσο, τα ευρήματά του υποδηλώνουν ότι η καλή οδοντική υγεία πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για την υγεία του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα δόντι που έλειπε ισοδυναμούσε με συρρίκνωση του εγκεφάλου σχεδόν ενός επιπλέον έτους γήρανσης του εγκεφάλου και η σοβαρή ασθένεια των ούλων ισοδυναμούσε με 1,3 χρόνια γήρανσης του εγκεφάλου. Η περιοχή του εγκεφάλου που βρέθηκε ότι σχετίζεται με χειρότερη οδοντική υγεία είναι η αριστερή πλευρά του ιππόκαμπου. Ο ιππόκαμπος πιστεύεται ότι συνδέεται με τη μάθηση και τη μνήμη. Στη μελέτη συμμετείχαν 172 Ιάπωνες που κατοικούσαν στην κοινότητα. Ήταν κατά μέσο όρο ηλικίας 55 ετών και άνω. Στην αρχή της μελέτης, έλαβαν ενδελεχείς οδοντιατρικές και περιοδοντικές εξετάσεις, καθώς και τεστ μνήμης στα οποία δεν έδειξαν στοιχεία γνωστικής έκπτωσης.
Δύο φορές, με διαφορά τεσσάρων ετών, ο όγκος του εγκεφάλου κάθε συμμετέχοντα αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας μαγνητική τομογραφία (MRI) και έλαβαν πρόσθετες στοματικές εξετάσεις που μετρούσαν την ασθένεια των ούλων και την απώλεια δοντιών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι από εκείνους που δεν είχαν σημαντική ασθένεια των ούλων, τα λιγότερα δόντια αντιστοιχούσαν σε μεγαλύτερη μείωση του όγκου του ιππόκαμπου. Ίσως παραδόξως, για τα άτομα με σοβαρή ουλίτιδα, τα περισσότερα δόντια ευθυγραμμισμένα με μεγαλύτερο βαθμό ατροφίας του ιππόκαμπου. Η μελέτη δημοσιεύεται στο Neurology.
Ο αριστερός ιππόκαμπος και το Αλτσχάιμερ
«Η λειτουργική διαφορά μεταξύ του αριστερού και του δεξιού ιππόκαμπου παραμένει αμφιλεγόμενη και οι λεπτομέρειες είναι άγνωστες», σύμφωνα με τον επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης, Δρ Satoshi Yamaguchi από το Πανεπιστήμιο Tohoku Graduate School of Dentistry, Miyagi στην Ιαπωνία. Ο Δρ Yamaguchi σημείωσε, ωστόσο, ότι η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει πιο σημαντική ατροφία στον αριστερό ιππόκαμπο των ατόμων με νόσο του Αλτσχάιμερ.
«Ο αριστερός ιππόκαμπος παίζει κρίσιμο ρόλο στις γνωστικές ικανότητες, ιδιαίτερα στο σχηματισμό μνήμης και στον προσανατολισμό στο χώρο. Μια μείωση του όγκου του θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε γνωστικές βλάβες, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας μνήμης και των δυσκολιών στη χωρική πλοήγηση», εξήγησε ο Δρ Bei Wu, αντιπρύτανης για την έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Rory Meyers College of Nursing, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. .
Η κακή οδοντική υγεία προκαλεί Αλτσχάιμερ;
Η μελέτη αποφεύγει προσεκτικά την υπόθεση της αιτιώδους σχέσης μεταξύ της οδοντικής υγείας και της συρρίκνωσης του ιππόκαμπου ή το αντίστροφο. Ο Δρ Bei Wu προσέφερε μια υπόθεση: «Μια θεωρία θα μπορούσε να είναι ότι η ασθένεια των ούλων οδηγεί σε συστηματική φλεγμονή». «Η χρόνια φλεγμονή είναι γνωστό ότι έχει διάφορες αρνητικές επιπτώσεις στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης πιθανής βλάβης στα εγκεφαλικά κύτταρα. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε μείωση του όγκου του ιππόκαμπου», εξήγησε ο Δρ Wu.
Είπε ότι μια άλλη ιδέα είναι ότι «η απώλεια δοντιών και η ασθένεια των ούλων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αλλαγές στη διατροφή και τη διατροφή, οι οποίες θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν την υγεία του εγκεφάλου». Ο Δρ Γιαμαγκούτσι πρόσφερε δύο επιπλέον δυνατότητες. Πρώτον, ότι το ίδιο παθογόνο που οδηγεί την περιοδοντική νόσο μπορεί να εισβάλει στον εγκέφαλο και να βλάψει τον νευρικό ιστό. Δεύτερον, «Λιγότερα δόντια μειώνουν τη διέγερση της μάσησης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ατροφία του εγκεφάλου», είπε.
Πώς η οδοντική υγεία επηρεάζει τη συνολική υγεία
Άλλες επιδημιολογικές έρευνες έχουν συνδέσει τη νόσο των ούλων με διάφορες χρόνιες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων προβλημάτων ψυχικής υγείας και αυτοάνοσης, καρδιαγγειακής και καρδιομεταβολικής νόσου. Αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι η ουλίτιδα – πρώιμη ουλίτιδα – ή περιοδοντική νόσος συσχετίστηκε με 18% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, 26% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και 7% υψηλότερη πιθανότητα ανάπτυξης άλλων καρδιομεταβολικών διαταραχές. Σύμφωνα με το CDC σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί ηλικίας άνω των 30 έχουν κάποιου είδους περιοδοντική νόσο. Αυτό το ποσοστό αυξάνεται στο 70,1% για άτομα άνω των 65 ετών.
Τα ούλα και τα δόντια επηρεάζουν τη γνωστική λειτουργία
Ο Δρ Yamaguchi είπε ότι ένα σημαντικό στοιχείο από τη μελέτη είναι ότι η απώλεια δοντιών και η ασθένεια των ούλων μπορεί να έχουν αλληλένδετες επιπτώσεις στη γνωστική λειτουργία: «Επειδή η απώλεια δοντιών και η περιοδοντική νόσος συνυπάρχουν στο στόμα και επηρεάζουν η μία την άλλη, θα πρέπει να εξετάζονται μαζί. Στην ήπια περιοδοντική νόσο, οι επιδράσεις της φλεγμονής είναι λιγότερο έντονες και επομένως η συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των δοντιών και της ατροφίας του εγκεφάλου μπορεί να είναι άμεσα παρατηρήσιμη».
Σημειώνοντας το εύρημα ότι λιγότερα δόντια χωρίς σοβαρή ασθένεια των ούλων συνδέονται με μειωμένο όγκο ιππόκαμπου, αλλά ότι περισσότερα δόντια με σοβαρή ουλίτιδα παράγουν το ίδιο αποτέλεσμα, ο Δρ Wu είπε: «Τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποδηλώνουν ότι αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη γήρανση του εγκεφάλου με συνδυασμένο ή συνεργιστικό τρόπο, παρά ανεξάρτητα. Ως εκ τούτου, αυτή η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της εξέτασης του αλληλεπίδραση μεταξύ της απώλειας δοντιών και της νόσου των ούλων κατά τη μελέτη των επιπτώσεών τους στη γήρανση του εγκεφάλου».