Οι αποσυνδετικές διαταραχές (ή διαταραχές αποσύνδεσης) είναι μια ομάδα ψυχικών διαταραχών που χαρακτηρίζονται από τη διαταραχή στη φυσιολογική συνείδηση, τη μνήμη, την ταυτότητα ή την αντίληψη του εαυτού και της πραγματικότητας. Αυτές οι διαταραχές συχνά σχετίζονται με τραυματικά γεγονότα και λειτουργούν ως ένας μηχανισμός άμυνας του εγκεφάλου για να αντιμετωπίσει έντονες συναισθηματικές ή σωματικές καταστάσεις.
Κύριες μορφές αποσυνδετικών διαταραχών
-
Αποσυνδετική αμνησία: Ο ασθενής αδυνατεί να θυμηθεί σημαντικές προσωπικές πληροφορίες, συνήθως σχετιζόμενες με τραυματικά γεγονότα. Η αμνησία μπορεί να είναι γενικευμένη ή να αφορά συγκεκριμένα γεγονότα.
-
Αποσυνδετική φυγή: Ο ασθενής ξαφνικά εγκαταλείπει το σπίτι ή την εργασία του και μπορεί να αναπτύξει μια νέα ταυτότητα χωρίς να θυμάται το παρελθόν του.
-
Διασχιστική διαταραχή ταυτότητας (πρώην διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας): Ο ασθενής εμφανίζει δύο ή περισσότερες διαφορετικές ταυτότητες, καθεμία με δικές της αναμνήσεις, συμπεριφορές και προτιμήσεις. Αυτή η διαταραχή συχνά συνδέεται με σοβαρή παιδική κακοποίηση.
-
Αποπραγματοποίηση – Αποπροσωποποίηση: Το άτομο αισθάνεται αποκομμένο από τον εαυτό του (σαν να παρακολουθεί τον εαυτό του από απόσταση) ή από το περιβάλλον του, με αποτέλεσμα να βιώνει την πραγματικότητα ως μη πραγματική ή αλλοιωμένη.
Αιτίες και θεραπεία
Οι αποσυνδετικές διαταραχές συνήθως προκύπτουν ως αντίδραση σε έντονο τραύμα, όπως κακοποίηση, ατυχήματα ή πολεμικές εμπειρίες. Η θεραπεία περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία (γνωσιακή-συμπεριφορική, τραυματοθεραπεία, EMDR) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση των συμπτωμάτων άγχους ή κατάθλιψης.