Το βιολογικό ρολόι (ή βιολογικός ρυθμός) είναι το σύστημα του οργανισμού που ρυθμίζει τις φυσιολογικές λειτουργίες του με βάση τον κύκλο ημέρας-νύχτας. Είναι υπεύθυνο για την οργάνωση διαφόρων διαδικασιών του σώματος, όπως ο ύπνος, η εγρήγορση, η θερμοκρασία του σώματος και η έκκριση ορμονών. Το βιολογικό ρολόι ακολουθεί έναν 24ωρο κύκλο, που ονομάζεται κιρκαδιανός ρυθμός (circadian rhythm), και επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες, κυρίως το φυσικό φως.
Η επικεφαλής δομή του βιολογικού ρολογιού είναι ο υποθάλαμος του εγκεφάλου, και πιο συγκεκριμένα, μια περιοχή που ονομάζεται σούπερ χιασματικό πυρήνας (SCN). Αυτή η περιοχή ρυθμίζει τις φυσικές διαδικασίες του σώματος σύμφωνα με την ώρα της ημέρας, μέσω της ανίχνευσης του φωτός και της σκοτεινιάς. Όταν το φως πέφτει πάνω στα μάτια, στέλνονται σήματα στον SCN, ο οποίος ελέγχει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που μας βοηθά να κοιμηθούμε.
Το βιολογικό ρολόι επηρεάζεται άμεσα από τον κύκλο ημέρας-νύχτας. Όταν υπάρχει έντονο φυσικό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, το σώμα είναι σε εγρήγορση και παραγωγικό, ενώ όταν το φως μειώνεται το βράδυ, το σώμα αρχίζει να προετοιμάζεται για ύπνο. Διαταραχές στον βιολογικό ρυθμό μπορεί να προκύψουν από διάφορους παράγοντες, όπως το jet lag, η εργασία σε νυχτερινές βάρδιες, η κακή ποιότητα ύπνου ή η υπερβολική έκθεση σε τεχνητό φως το βράδυ.
Η καλή ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού είναι κρίσιμη για την καλή υγεία, καθώς επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου, τη διάθεση και τη γενική ευημερία του οργανισμού.