Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Για πρώτη φορά φέτος υπάρχει σωστή καταγραφή της κατανάλωσης των αντιβιοτικών με δεδομένα από την ΗΔΙΚΑ και τη συνταγογράφηση. Τις προηγούμενες χρονιές γινόταν καταγραφή για την κατανάλωση μέσα από τις πωλήσεις που έκανε το κάθε αντιβιοτικό και μέσα από τον ΕΟΦ και συμπεριλαμβάνονταν και τα φάρμακα για τα ζώα. Τα παραπάνω ανέφερε ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Καθ. Χρ. Χατζηχριστοδούλου σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
Πιο συγκεκριμένα, τόνισε ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ ότι μια από τις προκλήσεις που αντιμετώπισε με επιτυχία ο ΕΟΔΥ, σύμφωνα με τον κ. Χατζηχριστοδούλου, ήταν η καταγραφή της κατανάλωσης των αντιβιοτικών. Πιο συγκεκριμένα, τόνισε ότι: «Ένα πράγμα που δεν κάναμε σωστά μέχρι τώρα είναι η κατανάλωση των αντιβιοτικών. Δηλώναμε την κατανάλωση μέσα από τις πωλήσεις που έκανε το κάθε αντιβιοτικό και μέσα από τον ΕΟΦ. Για πρώτη φορά φέτος δηλώσαμε δεδομένα από την ΗΔΙΚΑ και τη συνταγογράφηση και είδαμε τεράστιες διαφορές και αυτή είναι η πραγματική κατανάλωση. Δυστυχώς μέχρι τώρα δηλώνουμε και φάρμακα που ήταν για τα ζώα. Δεν μπορούσαμε να τα ξεχωρίσουμε, αλλά τώρα με την συνταγογράφηση έχουμε σωστή καταγραφή της κατανάλωσης και το πρώτο βήμα για να μειώσουμε την κατανάλωση.
Αναφορικά με τις νοσοκομειακές λοιμώξεις, η κυρία Τσιρώνη ανέφερε πως: «Πλέον έχουν αλλάξει και είναι λοιμώξεις που σχετίζονται ή συνδέονται με τη φροντίδα υγείας, γιατί μπορεί να είναι πια όχι μόνο στο νοσοκομείο αλλά και σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και σε άλλους χώρους. Η χώρα μας έχει πρόβλημα με τέτοιου είδους λοιμώξεις, καθώς πρόκειται για ένα παγκόσμιο ζήτημα δημόσιας υγείας που συνδέεται και με την μικροβιακή αντοχή. Η πανδημία του Cοvid συνέτεινε έτσι ώστε τα ποσοστά των λοιμώξεων αυτών να αυξηθούν παγκόσμια ακόμα και σε χώρες με αρκετά καλά συστήματα υγείας, όπως είναι η Αμερική.
Ο ΕΟΔΥ, όπως ανέφερε και ο Πρόεδρός του, στο πλαίσιο των δράσεών του και με άξονα την χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ξεκίνησε από πέρσι υπό την Προεδρία του κυρίου Χατζηχριστοδούλου ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που αφορά τις νοσοκομειακές λοιμώξεις. Το σχέδιο έχει 4 άξονες:
- Αρχικά, ο πρώτος αφορά την επιτήρηση, δηλαδή να έχουμε αξιόπιστα και όσο γίνεται real time δεδομένα που θα αφορούν και το ποσοστό των λοιμώξεων ανάλογα με την κατηγορία τους, αλλά και την αντοχή.
- Ο δεύτερος είναι η ανάπτυξη οδηγιών για όλα τα μέτρα που αφορούν την πρόληψη των λοιμώξεων αυτών – μια μεγάλη δηλαδή δέσμη οδηγιών, η οποία μέσα από τη νησίδα εκπαίδευσης που ανέφερε ο Πρόεδρος θα είναι προσβάσιμη από τους επαγγελματίες υγείας, αλλά θα υπάρχουν οδηγίες ακόμη και φροντιστές ασθενών ή για πολίτες.
- Ο τρίτος άξονας αυτού του σχεδίου αφορά την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και όλων όσων εμπλέκονται σε αυτές τις λοιμώξεις,
- Τέλος, ο τέταρτος αφορά τη μέτρηση και την παρακολούθηση της συμμόρφωσης σε αυτές τις οδηγίες, έτσι ώστε να γίνεται η κατάλληλη ανατροφοδότηση στο προσωπικό και να γίνονται βελτιωτικές κινήσεις.
Σε επίσκεψη που έγινε από το ECDC – δηλαδή τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων – τον Απρίλιο του 2024 και μέσα από τις συστάσεις του φαίνεται ότι το πρόγραμμα αυτό βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Το σχέδιο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα αρχίσει άμεσα να εφαρμόζεται σε περισσότερα από τα μισά νοσοκομεία της χώρας. Είμαστε αισιόδοξοι για την υλοποίησή του και πιστεύουμε ότι σε συνδυασμό και με άλλα πράγματα πουθεωρούμε ότι θα γίνονται και με την ενίσχυση του ΕΣΥ με προσωπικό, οι νοσοκομειακές λοιμώξεις θα μπουν σε έναν έλεγχο σταδιακά.
Πολλοί που δεν έχουν εξειδικευμένες ιατρικές γνώσεις θεωρούν ότι η φυματίωση είναι ένα νόσημα που ανήκει στο παρελθόν. Αυτή όμως δεν είναι η πραγματικότητα. Μπορείτε να μας πείτε ποια μέτρα και στρατηγικές εφαρμόζει ο ΕΟΔΥ για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη φυματίωση σήμερα;
Θα θέλαμε η φυματίωση να ανήκει στο παρελθόν. Ήταν μάλιστα από τα νοσήματα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει εντάξει στους στόχους του για εξάλειψη. Αυτός ο στόχος δεν κατέστη δυνατό να γίνει εφικτός. Ένας από τους λόγους που η φυματίωση ανέκαμψε δριμύτερη ήταν η πανδημία Cοvid. Κατά τη διάρκεια του Covid οι πόροι υγείας δρομολογήθηκαν προς τη διάγνωση και τη θεραπεία του, με αποτέλεσμα να έχουμε μια άνοδο αδιάγνωστης φυματίωσης που κατέστη πιο επιθετική και πιο μεταδοτική. Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες του κόσμου είδαμε μια αύξηση των σοβαρών και πιο μεταδοτικών μορφών φυματίωσης και είδαμε και αύξηση της θνητότητας.
Στην Ελλάδα έχουμε 2 διαφορετικές επιδημικές καμπύλες. Ημία αφορά τους Έλληνες, στους οποίους βλέπουμε φυματίωση στις μεγαλύτερες ηλικίες, κυρίως σε ηλικιωμένους και υπερήλικες, και αφορά σε νόσο που είχαν κολλήσει όταν ήταν παιδιά και αναζωπυρώνεται, είτε γιατί οι άνθρωποι γερνάνε είτε γιατί παίρνουν φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Έχουμε μια δεύτερη καμπύλη που αφορά στους μετανάστες και πρόσφυγες, στους οποίους η φυματίωση εμφανίζεται σε πολύ νεαρά άτομα, δηλαδή εφήβους και νέους ενήλικες και συχνά με σοβαρές μορφές.
Και στους 2 πληθυσμούς έχουμε φυματίωση σε θυλάκους αυξημένης επίπτωσης, όπως είναι οι κρατούμενοι, οι χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών και πολλοί ανοσοκατασταλμένοι για οποιονδήποτε λόγο.Ο ΕΟΔΥ ακολουθώντας τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κινείται σε 3 άξονες σε ότι αφορά στην φυματίωση:
- αρχικά, ο ένας άξονας αφορά την επιδημιολογική επιτήρηση,
- ο άλλος στην πρώτη διάγνωση και θεραπεία,
- ο τρίτος στην πρόληψη.
Η επιδημιολογική επιτήρηση, όπως είπε και ο Πρόεδρος, είναι η βάση από την οποία πρέπει να ξεκινήσει κανείς γιατί πρέπει να έχει εικόνα της έκτασης της σοβαρότητας και της εντόπισης του προβλήματος, ώστε οι δράσεις να είναι ανάλογες με το πόση νόσηση υπάρχει και που υπάρχει αυτή.
Σε αυτό το πεδίο λοιπόν σχεδιάζεται και είναι προς παράδοση μια πλατφόρμα ηλεκτρονικής δήλωσης, στην οποία απευθείας θα καταχωρούνται τα κρούσματα που διαγιγνώσκονται και που να μπορούμε να έχουμε πρόσβαση και εμείς και οι διευθύνσεις υγείας που συμμετέχουν στην αντιμετώπιση της μετάδοσης στην Κοινότητα. Επίσης έχουμε ένα σχέδιο εργαστηριακής επιτήρησης για να παίρνουν κατευθείαν τα εργαστήρια τα θετικά αποτελέσματα, ώστε να έχουμε μια πρώιμη εικόνα.
Στο δεύτερο άξονα της πρώιμης και σωστής διάγνωσης και ολοκληρωμένης θεραπείας, η φυματίωση έχει την ιδιαιτερότητα ότι δεν προκύπτει ως διάγνωση από τον γενικό εργαστηριακό έλεγχο, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με την στρεπτοκοκκικήλοίμωξη ή τις σαλμονελώσεις. Για να τη διαγνώσει κανείς πρέπει να την σκεφτεί και να καταφύγει σε ειδικές εξετάσεις που πρέπει να γίνονται από εργαστήρια που γνωρίζουν πώς να τις διενεργήσουν με ακρίβεια. Αυτά λοιπόν τα εργαστήρια τα ονομάζουμε κέντρα αναφοράς.
Το παλιότερο και πιο θεσπισμένο κέντρο είναι στο νοσοκομείο Σωτηρία. Ο ΕΟΔΥ αυτή τη στιγμή ενισχύει και οργανώνει τη λειτουργία τέτοιου κέντρου αναφοράς στη Βόρειο Ελλάδα στο νοσοκομείο Παπανικολάου, στο κτίριο του περιφερειακού εργαστηρίου δημόσιας υγείας που ανήκει στον ΕΟΔΥ, ώστε να υπάρχει υποδομή και τεχνογνωσία να γίνεται σωστά η διάγνωση και ο έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά φάρμακα.
Όσον αφορά τη θεραπεία, προϋποτίθεται να υπάρχουν τα φάρμακα στον χρόνο και στις ποσότητες που χρειάζονται. Οι φαρμακευτικές ελλείψεις δεν αφορούν μόνο την φυματίωση. Αφορούν και άλλα φάρμακα και μπορεί να συμβαίνει τοπικά, ευρωπαϊκά και γενικότερα. Σε αυτό το πεδίο λοιπόν, ο ΕΟΔΥ σχεδιάζει την δημιουργία εθνικού αποθέματος αντιφυματικών φαρμάκων, ώστε ανά πάσα στιγμή να είμαστε έτοιμοι να δώσουμε θεραπεία στους ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με ενεργό φυματίωση.
Όσον αφορά την πρόληψη, αυτή διενεργείται με την ιχνηλάτηση στην Κοινότητα. Δηλαδή όταν βρίσκεις ένα μεταδοτικό κρούσμα, θα πρέπει να ελέγχεις το οικιακό και το επαγγελματικό του περιβάλλον για τυχόν δευτερογενή κρούσματα. Σε αυτό βοηθούν οι αρμόδιοι φορείς στην Κοινότητα που είναι οι διευθύνσεις υγείας των περιφερειών με τις οποίες έχουμε στενή συνεργασία και η χορήγηση προληπτικής θεραπείας όπου χρειάζεται, δηλαδή στα άτομα που έχουν νοσήσει αλλά δεν έχουν εκδηλώσει ενεργό νόσο και έχουν υψηλή πιθανότητα να νοσήσουν. Για παράδειγμα, υψηλή πιθανότητα νόσησης έχουν τα μικρά παιδιά και όσοι έχουν ένα ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα για οποιονδήποτε λόγο.Για να γίνουν όλα αυτά χρειάζεται να υπάρχει το αντίστοιχο ανθρώπινο δυναμικό.
Οπότε στα σχέδια του ΕΟΔΥ συμπεριλαμβάνεται η εκπαίδευση των ανθρώπων οι οποίοι είναι τοποθετημένοι σε καίρια σημεία, όπως είναι τα camp προσφύγων, ώστε να υπάρχει ένα εκπαιδευμένο δυναμικό, που θα γνωρίζουν πώς και πότε πρέπει να μονώνουν τους ασθενείς, μέχρι πότε να τους μονώνουν, πότε μπορούν να τους βγάζουν από τη μόνωση, πόσο πρέπει να διαρκεί η θεραπεία και ούτω καθεξής. Αυτό λοιπόν θα γίνει σαν πρόγραμμα ασύγχρονης εκπαίδευσης, όπως περιέγραψε η κυρία Τσιρώνη για τις νοσοκομειακές λοιμώξεις. Επίσης έχουμε προχωρήσει και έχουμε επικαιροποιήσει τις θεραπευτικές οδηγίες, γιατί οι προηγούμενες οδηγίες που είχαμε ήταν του 2014. Τέλος, έχει συσταθεί Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τη φυματίωση που περιλαμβάνει εμπειρογνώμονες, κλινικούς υγείας και εργαστηριακούς που δουλεύουν πάνω σε αυτά τα θέματα.
«Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε ότι η κλιματική αλλαγή έχει ευνοήσει πάρα πολύ τα κουνούπια. Όλοι έχουμε αντιληφθεί πως δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε Χριστούγεννα χωρίς κουνούπια. Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι τα κουνούπια κατάφεραν και προσαρμόστηκαν σε αυτή τη βίαιη αλλαγή που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Ακόμα και με ακραία καιρικά φαινόμενα, αυτά είναι εκεί να τα εκμεταλλευτούν προς όφελός τους και στη συνέχεια, εάν μπορέσουν να μεταδόσουνπέρα από την όχληση και κάποια νοσήματα. Δυστυχώς η κλιματική αλλαγή και όλες αυτές οι επιπτώσεις στα κουνούπια είναι ακόμα πιο έντονες. Οι Αμερικανοί το περιγράφουν σαν έναν αιώνιο έφηβο, ένα απρόβλεπτο παιδί δηλαδή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε μαζί του, όπως συνηθίζουμε το κρυολόγημα το χειμώνα. Αυτό που δεν ξέρουμε και να απαντήσουμε είναι κάθε φορά τι έκταση υπάρχει και τι ένταση.
Αυτό αφορά το κοινό κουνούπι, το κουνούπι δηλαδή που κοιμόμαστε μαζί τα βράδια. Υπάρχει ένα άλλο όμως ασπρόμαυρο ενοχλητικό πρωινό κουνούπι που μας τσιμπάει όταν πίνουμε τον καφέ μας, όταν ο άνθρωπος είναι δραστήριος. Αυτό έχει σημασία γιατί η ενόχλησή του θεωρείται μεγαλύτερη, αλλά κυρίως γιατί είμαστε εμείς δραστήριοι την ώρα που μας τσιμπάει. Ο Τίγρης δεν έχει δείξει ευτυχώς κάτι επικίνδυνο εκτός από οχλήσεις στη χώρα μας. Αλλά δυστυχώς εάν κοιτάξουμε τον χάρτη αριστερά μας, σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία έχουν αρχίσει να καταγράφουν κρούσματα δάγκειου πυρετού. Αυτό είναι κάτι που μας ανησυχεί και ολόκληρη την Ευρώπη.
Σύντομα θα δοθεί μια ευρωπαϊκή οδηγία προς όλες τις χώρες-μέλη του ECDC. Από τα δεξιά μας όμως έχει γίνει καταγραφή ενός νέου είδους κουνουπιού που είναι ένα ξαδερφάκι του Τίγρη, αλλά πολύ πιο επιθετικό και πολύ καλύτερος μεταδότης των τροπικών ασθενειών. Γι’ αυτό το λόγο τον τελευταίο χρόνο τουλάχιστον ως ΕΟΔΥ έχουμε κάνει αρκετές κινήσεις και έχουμε πάρει τα μέτρα. Ίσως το κυριότερο ήταν το γεγονός ότι έχουμε ένα πολύ αυξημένο δίκτυο εντομολογικής επιτήρησης στα σημεία εισόδου της χώρας μας – αεροδρόμια, λιμάνια αλλά και περιοχές που έρχονται και αποθηκεύονται αγαθά υψηλού ρίσκου. Ποια είναι αυτά για τα κουνούπια; Μεταχειρισμένα ελαστικά και τα λεγόμενα lucky bamboo, αυτά που έρχονται μαζί με νερό. Άρα λοιπόν προσπαθούμε να υπάρχει μια άμεση καταγραφή.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο αυτή η επιτήρηση είναι ευτυχώς άμεσα συνδεμένη και ο ΕΟΔΥ έχει σχεδόν δεκαπλασιάζει τον προϋπολογισμό σε σχέση με άλλες χρονιές και ταυτόχρονα γίνεται μια πολύ στενή παρακολούθηση του ιού του Δυτικού Νείλου. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε το εξής, όμως στην Ελλάδα από το καθεστώς που υπάρχει, υπεύθυνοι για την καταπολέμηση κουνουπιών στη χώρα μας είναι οι δήμοι περιφέρειες. Όλοι οι άλλοι έχουν συμβουλευτικό, πιθανόν και εκπαιδευτικό ρόλο, αλλά αρμόδιες υπηρεσίες είναι οι δήμοι και οι περιφέρειες. Αλλά οτιδήποτε γίνεται εκ μέρους μας στόχο έχει να βελτιώσει τις υποδομές, είτε αυτή έχει την τεχνογνωσία, είτε λέγεται παροχή αξιόπιστων δεδομένων. Γι’ αυτό το λόγο εδώ και πάρα πολλά χρόνια το Υπουργείο Υγείας εκδίδει μία εγκύκλιο, η οποία δίνει σαφείς οδηγίες για το πώς θα στηθείαυτό το πρόγραμμα καταπολέμησης.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε εντάξει και κάποια παραρτήματα πολύ σημαντικά, όπως λόγου χάρη για τη διαχείριση των κοιμητηρίων. Τα κοιμητήρια είναι μια αιώνια πηγή στάσιμου νερού λόγω των ανθοδοχείων. Άρα μπαίνουμε στη λογική,αφουγκραζόμαστε τα προβλήματα που εμφανίζονται στο αστικό περιβάλλον, και απαντάμε σε ερωτήματα. Επίσης, όλη αυτή η εμπειρία που ακούστηκε τη Θεσσαλία. Ως ΕΟΔΥ δράσαμε γρήγορα.
Στείλαμε μια ομάδα δράσης από επιστήμονες από σχεδόν όλα τα ερευνητικά και πανεπιστημιακά κέντρα της Ελλάδος και σε πολύ γρήγορο χρόνο φτιάξαμε ένα εθνικό σχέδιο για απόκριση. Αυτό ήταν πάρα πολύ σημαντικό και αν δείτε τα στατιστικά τελικά η Θεσσαλία δεν είχε θύματα μετά από αυτό το ακραίο φαινόμενο, ενώ ήταν το επίκεντρο του Δυτικού Νείλου όταν συνέβη. Όλη αυτή η εμπειρία μετουσιώθηκε σε ένα μεγάλο εθνικό σχέδιο για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την διαχείρισή του και αυτή τη στιγμή έχουμε αυτό το σχέδιο, το οποίο κατατάσσει τους δήμους σε επίπεδο επικινδυνότητας και κάθε επίπεδο είναι συνδεδεμένο με τις δράσεις που πρέπει να γίνουν.
Ειδικά όσον αφορά τα νέα είδη που φοβόμαστε ότι θα έρθουν στην ελληνική επικράτεια και με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τη δημόσια υγεία, είναι μια ΚΥΑ η οποία σύντομα θα βγει και θα αφορά μέτρα στα σημεία εισόδου, αεροδρόμια, λιμάνια και ειδικότερα σε αεροπλάνα, τα οποία φοβόμαστε ότι μπορεί να μεταφέρουν γρήγορα ένα κουνούπι από την Σιγκαπούρη ή από την Κύπρο ή από την Αίγυπτο στη χώρα μας.»
