ΕΛΣΤΑΤ: Σχεδόν 1 στους 5 Έλληνες σε κίνδυνο φτώχειας

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024, ποσοστό 19,6% του ελληνικού πληθυσμού – δηλαδή περίπου ένας στους πέντε πολίτες – βρίσκεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο φτώχειας. Αυτό σημαίνει πως το ετήσιο εισόδημα δεν ξεπερνά τα 6.510€ για ένα άτομο που ζει μόνο του ή τα 13.671€ για μια οικογένεια με δύο ενήλικες και δύο παιδιά κάτω των 14 ετών.

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι χωρίς τις κρατικές ενισχύσεις και τα κοινωνικά επιδόματα, το ποσοστό όσων κινδυνεύουν θα έφτανε στο 23,5%, παρουσιάζοντας αύξηση 3,9 μονάδων. Αυτό υποδηλώνει πως οι υφιστάμενες ενισχύσεις έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στην ουσιαστική καταπολέμηση της φτώχειας.

Παρότι διατίθενται σημαντικά ποσά – υπολογίζεται περίπου 4 δισ. ευρώ ετησίως, δηλαδή σχεδόν όσο δύο φορές ο ΕΝΦΙΑ – σε επιδόματα όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το στεγαστικό επίδομα, επιδόματα θέρμανσης, τέκνων, ανεργίας, αναπηρίας ή ασθένειας, η αποδοτικότητα αυτών των κονδυλίων παραμένει αμφισβητήσιμη.

Το πρόβλημα εντοπίζεται σε δύο επίπεδα: τόσο στο ότι τα χρήματα δε φαίνεται να επιφέρουν σημαντική μείωση της φτώχειας, όσο και στο ότι η Δημόσια Διοίκηση δεν διαθέτει σαφή εικόνα για τον τρόπο και τους τελικούς αποδέκτες των επιδομάτων. Εάν υπήρχε πιο στοχευμένη κατανομή, η μείωση του φαινομένου της φτώχειας θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη.

Το Υπουργείο Οικονομικών, υπό την ηγεσία του Κωστή Χατζηδάκη, έχει ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες για την εγκαθίδρυση του Εθνικού Μητρώου Επιδομάτων και Παροχών, το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο έως το τέλος του έτους. Μέσω αυτού, όλα τα υπουργεία και οι αρμόδιοι φορείς θα μπορούν να έχουν πλήρη εικόνα για τα ποσά που χορηγούνται ανά ΑΦΜ και τον αριθμό των δικαιούχων.

Το Μητρώο αυτό θα συνδέεται με τις πλατφόρμες της ΑΑΔΕ, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι παροχές καταλήγουν στους πραγματικά δικαιούχους και όχι σε άτομα που εκμεταλλεύονται παραθυράκια, όπως για παράδειγμα δηλώνοντας «άνεργοι» ενώ δεν πληρούν τις προϋποθέσεις.

Η νέα πλατφόρμα θα συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα για επιδόματα και παροχές του Δημοσίου και θα επιτρέπει τη διασταύρωση στοιχείων μεταξύ των φορέων αλλά και με την ΑΑΔΕ. Σήμερα τέτοιοι έλεγχοι είναι ανεπαρκείς, κυρίως λόγω της απουσίας συνεργασίας μεταξύ υπηρεσιών – χαρακτηριστικό παράδειγμα τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ ή το επίδομα θέρμανσης.

Η ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί, έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας τους εξής βασικούς στόχους μέχρι το τέλος της χρονιάς:

• Καταγραφή και αποτύπωση όλων των επιδομάτων και παροχών που δίνονται από τον δημόσιο τομέα, αξιοποιώντας παλαιότερες εργασίες και μελέτες.
• Σύνταξη σχεδίου ρυθμίσεων για τη θεσμοθέτηση του ηλεκτρονικού Εθνικού Μητρώου.
• Συνδρομή στη δημιουργία της δευτερογενούς νομοθεσίας, η οποία θα ακολουθήσει την κύρια νομοθετική πράξη.
• Συντονισμός της συνολικής μεταρρύθμισης, με λειτουργία ομάδας έργου που θα παρακολουθεί την πρόοδο.
• Επαφές και διαβουλεύσεις με όλα τα εμπλεκόμενα υπουργεία και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για την υποστήριξη της πρωτοβουλίας.

Εφόσον υλοποιηθεί με συνέπεια, το νέο σύστημα αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη διαφάνεια, τη στόχευση και την αποτελεσματικότητα του κοινωνικού κράτους.