Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Ευάγγελος Βενιζέλος: Έχουμε διαπιστώσει όλοι τις τελευταίες εβδομάδες ότι όχι απλά ο νέος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και η Αμερική που εκφράζει ο Πρόεδρος Τραμπ, η Διοίκηση, αλλά και ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας, του επιχειρηματικού κόσμου, των διανοουμένων και ένα πολύ μεγάλο μέρος των θεσμών πέραν του Προέδρου, αμφισβητεί τη Δύση όπως την ξέραμε.Δηλαδή αμφισβητεί τη Δύση ως γεωπολιτική οντότητα η οποία έχει ως βασικούς πυλώνες τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, την Ευρωατλαντική Συμμαχία, αμφισβητεί τη Δύση και ως φιλελεύθερη δημοκρατία όπως την ξέρουμε τουλάχιστον στην Ευρώπη.
Το μόνο κριτήριο είναι το συμφέρον της Αμερικής, στην πραγματικότητα το μόνο κριτήριο είναι ο συσχετισμός δυνάμεων, η ισχύς, με ωμό τρόπο. Υπάρχει μία απέχθεια απέναντι σε οτιδήποτε είναι ήπιο και ασθενές και η Ευρώπη είναι κατεξοχήν πολιτισμένη, εκλεπτυσμένη και ασθενής, δεν αναλαμβάνει κινδύνους, δεν έχει την brutalité που θα επιθυμούσε ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Υπάρχει επίσης το παράδοξο οι ιστορικοί στρατηγικοί σύμμαχοι, όπως η Ευρώπη και ο Καναδάς, να αντιμετωπίζονται πολύ πιο εχθρικά, ενώ οι στρατηγικοί αντίπαλοι, αρχής γενομένης από τη Ρωσία του κ. Πούτιν, αντιμετωπίζονται με έναν πολύ ευγενικό και ήπιο τρόπο.
Υπάρχει επίσης η αμφισβήτηση του Διεθνούς Δικαίου, του ΟΗΕ και όλων των διεθνών οργανισμών. Υπάρχει μία διακήρυξη συνολικού αναθεωρητισμού σε σχέση με τα σύνορα και σε σχέση με την κυριαρχία, άρα έχουμε αλλάξει εποχή και το ερώτημα είναι εάν η Ευρώπη, η οποία γίνεται αποδέκτης αυτών των δηλώσεων και επίσης πολλών συστάσεων και ρητορειών σε σχέση με την ευρωπαϊκή δημοκρατία, σε σχέση με τη μαχόμενη δημοκρατία, σε σχέση με τον αποκλεισμό της Ακροδεξιάς, σε σχέση με τις μνήμες του μεσοπολέμου, τις μνήμες δηλαδή του ναζισμού και του φασισμού, εάν η Ευρώπη μπορεί να αντιδράσει. Να αντιδράσει στο όνομα ποιου πράγματος, των θεμελιωδών αξιών της Δύσης έως ότου δούμε ποια είναι η μεσοπρόθεσμη αντίληψη στην Αμερική, η οποία βεβαίως δεν εξαρτάται μόνον από την τετραετία Τραμπ που είναι η δεύτερη και τελευταία.
Μπορεί, λοιπόν, να αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Η Ντόρα Μπακογιάννη ήταν αισιόδοξη και προτρεπτική, πρέπει όμως εγώ να πω από τη δική μου σκοπιά ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες δυσκολίες ως προς τις δυνατότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιδράσει και κυρίως υπάρχει πολύ μεγάλη δυσκολία να προσδιορίσει η Ευρώπη ποιος είναι ο σκοπός της αντίδρασής της, τι θέλει, θέλει να απογαλακτιστεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες ή θέλει να επαναφέρει, ασκώντας πίεση, τις Ηνωμένες Πολιτείες στην ιστορική κοίτη της Δύσης; Αυτό δεν είναι εύκολο να το πούμε και δεν είναι εύκολο διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ως οντότητα δεν είναι ενωμένη απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν είναι ενωμένη και ως προς τις βασικές της επιλογές, υπάρχει και μία ευρωπαϊκή πέμπτη φάλαγγα η οποία είναι έκδηλη τα τελευταία χρόνια, αλλά επιπλέον αυτών, υπάρχει μία πραγματικότητα που μας αφορά και εμάς ως Ελλάδα. Για πάρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, το ζήτημα της ασφάλειάς τους βασίζεται πρωτίστως στις σχέσεις τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες και δευτερευόντως στη σχέση τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να δώσει απάντηση στις ανησυχίες ασφάλειας πολλών χωρών, συμπεριλαμβανομένων ημών των Ελλήνων, ιδίως τα τελευταία 50 χρόνια. Αυτό είναι το πρώτο σημείο.
Ήταν διαφορετικά τα πράγματα μετά τον ψυχρό πόλεμο, μετά τον εμφύλιο πόλεμο και έως την πτώση της χούντας και το τραύμα της Κύπρου, αλλά τα τελευταία 50 χρόνια, εμείς έχουμε κάνει μία επιλογή που πρέπει να τη σκεφτούμε και να τη δηλώσουμε ρητά, αποδίδουμε πολύ μεγαλύτερη σημασία στη σχέση μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε σχέση με την ασφάλειά μας, διότι για εμάς το δόγμα ασφάλειας αναδεικνύει έναν κίνδυνο που είναι περιφερειακός, αναδεικνύει τον κίνδυνο σε σχέση με την Τουρκία. Δεν έχουμε ως προτεραιότητά μας τη γενική δυτική αίσθηση ασφάλειας, για παράδειγμα, τον ρωσικό κίνδυνο ή τον κίνδυνο της διεθνούς τρομοκρατίας. Αυτό συμβαίνει και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεύτερον, η Ευρώπη δεν έχει τα αναγκαία μέσα και κυρίως δεν έχει τα αναγκαία πυρηνικά μέσα, δεν μπορεί να προσφέρει στον εαυτό της μία πυρηνική ομπρέλα η οποία να προσφέρει ανάσχεση, σε σχέση με τη ρωσική πυρηνική απειλή των πέντε χιλιάδων πυρηνικών κεφαλών, που τις επικαλείται ακαίρως-ευκαίρως ο κ. Πούτιν και ο κ. Μεντβέντεφ, είναι πολύ λίγα τα ευρωπαϊκά πυρηνικά όπλα.
Επίσης, τρίτον, η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη να αναλάβει το τεράστιο δημοσιονομικό κόστος, ακόμη και αν ήθελε να οργανώσει μία χειραφετημένη ευρωπαϊκή άμυνα, διότι πρέπει να λάβει υπόψη της και το κοινωνικό κόστος και το δημοκρατικό κόστος μίας άλλης δημοσιονομικής πολιτικής.
Και βεβαίως, εδώ υπάρχει το βασικό ερώτημα, το οποίο ήδη το έθεσα. Να τα κάνει όλα αυτά η Ευρώπη για να πει τι, σε σχέση με την Ουκρανία; Για να πει τι, σε σχέση με το πρόβλημα της Μέσης Ανατολής και φυσικά σε σχέση με πολλά άλλα προβλήματα στον κόσμο. Να πει τι, σε σχέση με την Κίνα; Δεν έχουμε τέτοιες επεξεργασίες, οι οποίες να βασίζονται σε μία Ευρώπη χειραφετημένη και διαχωρισμένη από την αμερικανική στρατηγική.
Υπό την έννοια αυτή, πρέπει πράγματι να κάνουμε πάρα πολλές συζητήσεις εις βάθος και συζητήσεις εδώ στην Ελλάδα, γιατί όσο και αν μας φαίνεται περίεργο, χωρίς αυτό να είναι ούτε επαρχιωτισμός, ούτε μικρομεγαλισμός, όλες οι στρατηγικές παραδοχές μας και όλη η συναίνεση της μεταπολίτευσης στο ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας, τώρα τίθενται υπό επανεξέταση. Ως εκ τούτου, πρέπει να σκεφτούμε με τελείως διαφορετικούς όρους, με ένα δεδομένο, ότι βεβαίως θα προστατεύσουμε τη δημοκρατία μας, τον ευρωπαϊκό συνταγματισμό , την ευρωπαϊκή αίσθηση για το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ευρωπαϊκή αίσθηση για τη δημοκρατία που μάχεται και που αναγνωρίζει ένα συνταγματικό φάσμα, αλλά αποκλείει από το συνταγματικό φάσμα τους αντιπάλους της συνταγματικής νομιμότητας. Αυτή η αντίληψη για τη δημοκρατία θα είναι η βασική μας αξιακή επιλογή.
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στο THESSALONIKI SUMMIT 2025 στην ενότητα «A World in flux» με τη συμμετοχή επίσης των: Ντόρα Μπακογιάννη, Δημήτρη Καιρίδη, Αθανάσιο Πλατιά, Ινώ Αφεντούλη. Συντονίζει: Σταύρος Τζίμας .
