Οι επιστήμονες γνώριζαν από καιρό ότι η φλεγμονή στον εγκέφαλο μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία. Ωστόσο, μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι η φλεγμονή του εγκεφάλου μπορεί πραγματικά να διαδραματίσει βασικό ρόλο στο σχηματισμό μακροπρόθεσμων αναμνήσεων.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine, ανακάλυψαν ότι η φλεγμονή στον εγκέφαλο που προκαλείται από την ανοσολογική απόκριση σε τραυματισμό ή μόλυνση μπορεί να πυροδοτήσει έναν καταρράκτη γεγονότων που οδηγεί στο σχηματισμό μακροπρόθεσμων αναμνήσεων. Σε μια σειρά πειραμάτων με ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται HMGB1, η οποία απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια της φλεγμονής, είναι ζωτικής σημασίας για την ενεργοποίηση των γονιδίων που εμπλέκονται στο σχηματισμό μνήμης.
Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η βλάβη στο DNA που προκαλείται από την ανοσολογική απόκριση είναι επίσης σημαντική για το σχηματισμό μακροπρόθεσμων αναμνήσεων. Όταν οι ερευνητές μπλόκαραν τη βλάβη του DNA στον εγκέφαλο των ποντικών, διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια δεν ήταν σε θέση να σχηματίσουν νέες αναμνήσεις.
Αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν τη συμβατική σοφία ότι η φλεγμονή στον εγκέφαλο είναι πάντα επιβλαβής και υποδηλώνουν ότι μπορεί να υπάρχει μια περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ της φλεγμονής, της βλάβης του DNA και του σχηματισμού μνήμης. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη θεραπεία νευροεκφυλιστικών ασθενειών και άλλων καταστάσεων που επηρεάζουν τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία.
Η μελέτη εγείρει επίσης ενδιαφέροντα ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο της φλεγμονής σε άλλες πτυχές της λειτουργίας του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, θα μπορούσε η φλεγμονή να παίξει ρόλο στη δημιουργικότητα, στην επίλυση προβλημάτων ή στη συναισθηματική επεξεργασία; Θα μπορούσε ο χειρισμός της ανοσολογικής απόκρισης στον εγκέφαλο να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για καταστάσεις όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ ή η διαταραχή μετατραυματικού στρες;
Ενώ απαιτείται περισσότερη έρευνα για την πλήρη κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν τη σχέση μεταξύ της φλεγμονής, της βλάβης του DNA και του σχηματισμού μνήμης, αυτή η μελέτη ανοίγει νέες συναρπαστικές δυνατότητες για τη μελέτη της μνήμης και της γνωστικής λειτουργίας. Ρίχνοντας φως στους απροσδόκητους τρόπους με τους οποίους ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται σε τραυματισμούς και λοιμώξεις, οι ερευνητές μπορεί μια μέρα να μπορέσουν να αναπτύξουν νέες θεραπείες που ενισχύουν τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων.