Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Μητρότητα Προσαρμογή: Ερευνητές από το Universitat Autònoma de Barcelona (UAB), το Gregorio Marañón Health Research Institute και το Hospital del Mar Research Institute δημοσίευσαν την πρώτη εργασία που ανασκοπεί την επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τη νευροβιολογική προσαρμογή που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό σε ανθρώπους και άλλα ζώα. Το άρθρο, με την Camila Servin-Barthet και τη Magdalena Martínez ως πρώτες συγγραφείς και τους Òscar Vilarroya και Susana Carmona ως ανώτερους συγγραφείς, δημοσιεύτηκε στο Nature Reviews Neuroscience και θα παρουσιαστεί στο εξώφυλλο του τεύχους Οκτωβρίου του περιοδικού. Οι ερευνητές εξέτασαν συνολικά 174 άρθρα, στα οποία ανέλυσαν τις συνδέσεις μεταξύ τριών θεμελιωδών τομέων: αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου, ορμονική εξέλιξη και μητρική συμπεριφορά, για να ανοίξουν νέες γραμμές έρευνας και να προχωρήσουν στην έρευνα με γνώμονα τις γυναίκες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, όλες οι πληροφορίες δείχνουν ότι η διακύμανση των ορμονών, που σχετίζονται κυρίως με τα οιστρογόνα, είναι αυτή που πυροδοτεί τις διαδικασίες πλαστικότητας στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια μιας ανθρώπινης εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να εξηγηθεί ποιοι τύποι διαδικασιών πλαστικότητας (που υποδηλώνουν αλλαγές στη λειτουργία, τη δομή και τη συνδεσιμότητα των εγκεφαλικών κυττάρων) εμπλέκονται στη μετάβαση στη μητρότητα στους ανθρώπους και πώς επηρεάζουν τη μητρική συμπεριφορά.
Μητρότητα και μορφολογικές αλλαγές
Η μητρότητα είναι ένα γεγονός που αλλάζει φυσιολογικά και ψυχολογικά τη ζωή, το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά προσαρμογών στον τρόπο συμπεριφοράς της μητέρας, με στόχο τη διασφάλιση της ευημερίας των απογόνων της. Ερευνητές από το πανεπιστήμιο UAB και το Ερευνητικό Ινστιτούτο Hospital del Mar ήταν οι πρώτοι που απέδειξαν το 2017 ότι μια εγκυμοσύνη συνεπαγόταν αλλαγές στη μορφολογία του εγκεφάλου των μητέρων που γεννήθηκαν για πρώτη φορά, μειώνοντας τον όγκο της φαιάς ουσίας σε περιοχές που εμπλέκονται στις κοινωνικές σχέσεις και ότι αυτές οι αλλαγές διατηρήθηκαν για τουλάχιστον δύο χρόνια μετά τον τοκετό. Έκτοτε, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η φαιά ουσία του εγκεφάλου αλλάζει σε όγκο στα διάφορα στάδια της μητρότητας και μετά τον τοκετό και ότι συνοδεύεται πάντα από ακραίες ορμονικές διακυμάνσεις. Στο άρθρο, οι ερευνητές περιγράφουν για πρώτη φορά τρεις θεμελιώδεις παράγοντες για την κατανόηση της προσαρμογής στη μητρότητα στον άνθρωπο. Πρώτα είναι τα οιστρογόνα (οιστραδιόλη), ως οι κύριες υποψήφιες ορμόνες για την πρόκληση αλλαγών στον εγκέφαλο. Δεύτερο είναι το κύκλωμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την κοινωνική γνώση (που περιλαμβάνει τον έσω μετωπιαίο φλοιό και τον προκούνιο, καθώς και άλλες περιοχές), ως η συγκεκριμένη περιοχή στην οποία λαμβάνουν χώρα αυτές οι αλλαγές. Και τρίτον, υπάρχουν οι ψυχολογικές αλλαγές, δηλαδή οι γνωστικές και συναισθηματικές διαδικασίες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη μιας σχέσης μητέρας-παιδιού που προσαρμόζεται στις διάφορες φάσεις της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό. Αυτός ο τρίτος παράγοντας είναι αυτό που διαφοροποιεί περισσότερο τους ανθρώπους από τα άλλα ζώα και λίγα είναι γνωστά γι ‘αυτό.
Οδικός χάρτης για μελλοντική έρευνα
Με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν, οι ερευνητές επισημαίνουν ποιες διεργασίες νευροπλαστικότητας συμβάλλουν πιθανότατα στις αλλαγές που εντοπίστηκαν και πώς αυτές μπορούν να σχετίζονται με τις ορμόνες της εγκυμοσύνης και της μητρικής συμπεριφοράς. Ετοίμασαν επίσης έναν οδικό χάρτη με διαφορετικές γραμμές έρευνας για να προωθήσουν τη μελέτη της ανθρώπινης προσαρμογής στη μητρότητα. Μια πρώτη γραμμή έρευνας θα πρέπει να επικεντρωθεί στον εντοπισμό υποστρωμάτων των εγκεφαλικών κυττάρων. Σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι απίθανο η μεγάλης κλίμακας δυναμική των αλλαγών της φαιάς ουσίας σε μορφολογικό και μοριακό επίπεδο να παράγεται αποκλειστικά από πλαστικότητα. Σε αρουραίους, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι ορμονικές διακυμάνσεις, ιδιαίτερα στο τέλος της εγκυμοσύνης, επηρεάζουν την πλαστικότητα των νευρώνων και των μικρογλοίων, με μεγαλύτερο πολλαπλασιασμό αυτού του τελευταίου τύπου κυττάρων. Μια δεύτερη γραμμή θα πρέπει να λειτουργεί για την περιγραφή των μηχανισμών με τους οποίους οι σεξουαλικές ορμόνες, ειδικά τα οιστρογόνα, επιφέρουν τις αλλαγές που ανιχνεύονται στη δομική και συμπεριφορική αναδιοργάνωση. Δεδομένου του ορμονικού περιβάλλοντος που υπάρχει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της περιόδου μετά τον τοκετό και τη διαδραστική φύση αυτών των μορίων, είναι πολύ πιθανό αυτές οι αλλαγές να είναι αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης ανταλλαγής στεροειδών και ορμονικών πεπτιδίων. Για να κατανοηθεί καλύτερα αυτός ο ρόλος, πρέπει να διεξαχθεί έρευνα για μεγαλύτερο αριθμό ορμονών και μεταβολιτών, με ιδιαίτερη προσοχή στην ωκυτοκίνη και την προλακτίνη. Η τρίτη πρόκληση επικεντρώνεται στον εντοπισμό της ψυχολογικής εξέλιξης που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό και στον χαρακτηρισμό των λειτουργικών αλλαγών στον εγκέφαλο που είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Σε μελέτες με αρουραίους, παρατηρήθηκαν μοριακές και μορφολογικές αλλαγές συνοδευόμενες από την εμφάνιση μητρικής συμπεριφοράς, αλλά όχι τόσο στους ανθρώπους. Όχι μόνο αυτό, αλλά η συσχέτιση μεταξύ νευροανατομικών αλλαγών και διαφορετικών πτυχών της μητρικής συμπεριφοράς στους ανθρώπους είναι λίγες και δύσκολο να αναπαραχθούν. Η βελτίωση της μεθοδολογίας στις μελέτες μαγνητικής τομογραφίας σε ανθρώπους και τα ερωτηματολόγια θα μας επιτρέψουν να συμπεράνουμε καλύτερα τη σχέση μεταξύ των παρατηρούμενων αλλαγών στον εγκέφαλο και των διαφορετικών συνιστωσών της μητρικής συμπεριφοράς. Όλα αυτά λαμβάνοντας υπόψη εξωγενείς παράγοντες μετά τον τοκετό, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αλλαγές στα κυκλώματα που σχετίζονται με τη μητρική φροντίδα.
Σπάνιος αριθμός μελετών που έγιναν σε γυναίκες
Οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα έχουν χρησιμοποιήσει αρουραίους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ερευνητές έδωσαν έμφαση στη σημασία της ανάπτυξης ερευνητικών μελετών για τις γυναίκες. «Υπάρχουν συμπτώσεις μεταξύ ανθρώπων και άλλων ζώων, αλλά υπάρχουν πολλές εγκεφαλικές διαφορές, ιδιαίτερα στον εγκεφαλικό φλοιό, το πιο εξελιγμένο μέρος του εγκεφάλου, και ορμονικές διαφορές, δεδομένου ότι η χορογραφία μεταξύ των σεξουαλικών ορμονών είναι διαφορετική σε κάθε είδος», εξηγεί η Camila Servin, ερευνήτρια από το Τμήμα Ψυχιατρικής και Νομικής Ιατρικής του UAB και στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Hospital del Mar. «Μέχρι το 2017 δεν είχαμε αρχίσει να μελετάμε τις αλλαγές στον εγκέφαλο που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μέχρι τώρα πολύ λίγα έχουν μελετηθεί για τον ρόλο των ορμονών και το ψυχολογικό περιβάλλον», εξηγεί ο Òscar Vilarroya, ερευνητής από το Τμήμα Ψυχιατρικής και Νομικής Ιατρικής του UAB και στο Hospital del Mar Reseach Institute. «Περίεργα, η μελέτη μιας από τις πιο γενικευμένες και σημαντικές ανθρώπινες εμπειρίες δεν μπήκε ποτέ στο επίκεντρο», καταλήγει ο νευροεπιστήμονας.
