Για τον ρόλο των νέων τεχνολογιών στη διαμόρφωση της ζωής των ανθρώπων, τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών, αλλά και πώς διαμορφώνεται το μέλλον συζητάμε σήμερα με τον κύριο Μάριο Παπαευσταθίου, ο οποίος είναι Καθηγητής Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών στην διαδικτυακή εκπομπή υγείας Opinion Health του healthweb.gr με τη Νικολέτα Ντάμπου.
Κύριε Παπαευσταθίου, καλώς ήρθατε.
Κυρία Ντάμπου, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση και για τη φιλοξενία στην ποιοτική εκπομπή σας που είναι καινοτόμα και ασχολείται με θέματα τα οποία είναι τεχνολογίας, υγείας και πράγματα τα οποία είναι πολύ θετικά.
Σας ευχαριστούμε, είμαστε καλά, ευχαριστούμε πάρα πολύ που είστε κοντά μας κύριε Παπαευσταθίου, γιατί πραγματικά και εσείς είστε expert σε αυτό το οποίο κάνετε. Έχετε βραβευτεί και είναι πολύ σημαντικά τα στοιχεία που θα μας δώσετε, γιατί πάντα πρέπει να ενημερώνουμε το κοινό μας και πόσο μάλιστα για το θέμα της τεχνολογίας. Όλη η ζωή μας πια είναι ψηφιακή με έναν τρόπο .Κύριε Παπαευσταθίου, πείτε μας – Η τεχνολογία διαμορφώνει την κουλτούρα μας ή η κουλτούρα μας οδηγεί στην εξέλιξη της τεχνολογίας ή και τα δύο;
Κυρία Ντάμπου, Θα υπενθυμίσουμε σήμερα στους τηλεθεατές μας γιατί σήμερα έχουμε πάρα πολλές πληροφορίες και η διαχείριση της πληροφορίας είναι πάρα πολύ σημαντική και πολύ δύσκολη. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτή την ερώτηση, καθώς είναι πολύ σημαντική και κομβική. Θα σας έλεγα ότι η σχέση μεταξύ τεχνολογίας και κουλτούρας είναι αμφίδρομη και κάθε πλευρά επηρεάζει την άλλη με μοναδικούς τρόπους, όπως για παράδειγμα η σωστή χρήση της τεχνολογίας επηρεάζει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, σκεφτόμαστε αλλά και επικοινωνούμε. Η επικοινωνία γνωρίζουμε όλοι ότι σήμερα είναι η αναπνοή για τις σχέσεις μας και βλέπουμε ότι αυτό το πράγμα σήμερα έχει κάπως χαθεί. Άρα έχουμε καταρχήν την επικοινωνία.
- Η κουλτούρα γενικότερα οδήγησε σε μία παγκοσμιοποιημένη κουλτούρα. Επίσης, η τέχνη και η έκφραση. Νέα μέσα, όπως η ψηφιακή φωτογραφία, η εικονική πραγματικότητα έδωσαν νέα εργαλεία και δυνατότητες στους καλλιτέχνες μας και αν αναφέρουμε και την καθημερινή ζωή μας, παρατηρούμε ότι υπάρχει αυτοματοποίηση, υπάρχει η περίφημη τεχνητή νοημοσύνη με το chat gpt και τα smartphone διαμορφώνουν κάποιες συνήθειες, κάποιες προτιμήσεις που έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής για ένα μέλλον που είναι ήδη παρόν. Επιπρόσθετα, η κουλτούρα οδηγεί στην εξέλιξη της τεχνολογίας με κάποιες κοινωνικές ανάγκες. Υπάρχει ανάγκη η κοινωνία που αυτό οδήγησε στην εφεύρεση του τηλεφώνου, του Διαδικτύου και των εφαρμογών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το Instagram, το Tik Tok, το Facebook, το Signal, το telegram. Άρα υπάρχει αλληλεπίδραση ανάμεσα στην κουλτούρα που έχουμε, οι άνθρωποι και το πώς εξελίσσεται η τεχνολογία και ουσιαστικά τι χρήση κάνουμε και εμείς.
Υπάρχει μια δυναμική αλληλεπίδραση, γιατί η κουλτούρα τροποποιεί την τεχνολογία, έχει να κάνει με την δημοφιλία των κοινωνικών δικτύων και επηρεάζει την κατεύθυνση της τεχνολογικής ανάπτυξης. Δηλαδή υπάρχουν κάποιοι αλγόριθμοι προσωπικών προτάσεων και κάποιες νέες πολιτισμικές τάσεις. Οπότε η σχέση είναι αλληλένδετη και είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει. Κάνεις ποιος παράγοντας προηγείται. Η τεχνολογία αποτελεί ταυτόχρονα εργαλείο και αντανάκλαση της κουλτούρας μας, ενώ η κουλτούρα λειτουργεί ως το πλαίσιο και κατευθυντήριος άξονας για την τεχνολογική εξέλιξη.
Πιστεύετε ότι πλέον μπορεί να πει κανείς ότι η ζωή μας έχει γίνει ψηφιακή;
Αυτό δεν είναι απόλυτο, δηλαδή υπάρχει μία μετάβαση από την πραγματική ζωή στην ψηφιακή ζωή, αλλά σίγουρα διανύουμε μία περίοδο εντατικής σύγκλισης των 2 αυτών κόσμων. Η έννοια της ψηφιακής ζωής είναι θεμελιώδης άξονας για πολλούς στην καθημερινότητά τους, δηλαδή πολλοί συνδυάζουν την φυσική με την ψηφιακή πραγματικότητα. Παρατηρούμε ότι το κινητό σήμερα είναι το μέσο για να επικοινωνούμε. Όταν κάποιος είναι μακριά τον φέρνει κοντά, όταν κάποιος όμως είναι κοντά, τον απομακρύνει. Βγαίνω να πιω ένα καφέ κυρία στην πόλη καλά και βλέπω ζευγάρια, συναδέλφους, φίλους, μαθητές να μην επικοινωνούν, αλλά να έχουν ένα κινητό στο χέρι και να στέλνουν μηνύματα και κάποιος να έχει 5000 φίλους στο Facebook και να μην έχει έναν άνθρωπο να πιει ένα καφέ. Δεν θα ξεχάσω που πριν μερικές ημέρες που είχαν πέσει το Facebook και όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης άκουσα να λέει κάποιος συνομήλικός μου κοντά στα 40. “Πώς θα ζήσω εγώ τώρα χωρίς το Facebook;”.
- Ακριβώς, γιατί έχει γίνει πλέον τρόπος ζωής.
Υπάρχουν κάποια σημάδια της μετάβασης στην ψηφιακή ζωή και αυτά είναι οι κοινωνικές σχέσεις που μεταφέρονται όλο και περισσότερο στις ψηφιακές πλατφόρμες με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δηλαδή θέλουμε κάποιον να τον πάρουμε για ευχές, για γενέθλια; Δεν θα πάρουμε τηλέφωνο, θα του στείλουμε ένα SMS, θα του κάνουμε βιντεοκλήση και αυτό αντικαθιστά τις πιο παραδοσιακές μορφές επικοινωνίας.
Ντάμπου : Και σε επίπεδο προσωπικό και στις προσωπικές μας σχέσεις τώρα πια πιο πολύ στέλνουμε μηνύματα ή και ηχητικά μηνύματα και λιγότερο παίρνουμε τηλέφωνο. Για τη δουλειά μας τώρα εγώ είμαι στην Αθήνα, εσείς είστε στα Τρίκαλα, μας βοηθάει βέβαια η τεχνολογία, μας φέρνει πιο κοντά. Άρα γι’ αυτό αναρωτιέμαι, έχουμε αρκετό κομμάτι της ζωής μας ψηφιακά πια.
Πολλές φορές αν ξεφύγουμε από αυτό, μπορούμε να οδηγηθούμε σε πράγματα και πολλές προκλήσεις. Υπάρχει το διαδικτυακό grooming. Να ενημερώσουμε τους γονείς των παιδιών ότι δεν θα πρέπει να αφήνουν πάρα πολλές ώρες και να χτυπάνε τα παιδιά δωδεκάωρα μέσα στα κοινωνικά δίκτυα. Δεν θα ξεχάσω ένα περιστατικό με έναν μαθητή, ο οποίος συνομιλούσε με μία συμμαθήτριά του. Μάλιστα του είχε στείλει και φωτογραφίες εντυπωσιακές. 14 χρονών και τα 2 παιδιά έφηβοι μαθητές και κάποια στιγμή το αγόρι έλεγε όλα τα προσωπικά στοιχεία στην κοπέλα. Το αγόρι ήταν στην Αθήνα, το κορίτσι στη Θεσσαλονίκη, του ζήτησε να συναντηθούν. Το αγόρι έφυγε χωρίς να πει τίποτα στους γονείς του, πήρε το λεωφορείο, πήγε στη Θεσσαλονίκη που είχε πει η κοπέλα ότι μένει σε μια διεύθυνση κοντά στο Λευκό Πύργο. Του έδωσε μία διεύθυνση, του είπε: “Θα έρθεις το Σάββατο πρωί στις 11 και θα μπεις μες στο σπίτι. Δεν θα είμαι εγώ εκεί, απλά κάποια στιγμή θα περιμένεις. Θα είμαι στο μπάνιο, θα φρεσκαριστώ για να έρθω να σε γνωρίσω”. Το παιδί ξεκίνησε, βρήκε τη διεύθυνση, μπήκε μέσα στο σπίτι, είδε μάλιστα ένα εντυπωσιακό και ένα πολυτελέστατο σπίτι και πίστεψε κιόλας ότι έκανε την τύχη του. Το μυαλό του άρχισε να σκέφτεται πάρα πολύ και σου λέει, θα παντρευτώ με αυτή την κοπέλα. Και όταν έκανε βόλτες και έβλεπε το σπίτι αντί να εμφανιστεί αυτή η κοπέλα, εμφανίστηκαν 2 άνδρες άνω των 60 και του λένε τώρα, αυτή τη στιγμή είσαι μαζί μας. Ξεχνάς οικογένεια, σχολείο κτλ. και πλέον ανήκεις σε μας. Εκείνη τη στιγμή το παιδί κατάλαβε πόσο φελής ήταν, άρχισε να κλαίει, άρχισε να φωνάζει τη μητέρα του και τότε εμφανίστηκε η μαμά του και του λέει: “Παιδί μου αυτό σου το οργάνωσα εγώ, γιατί έβλεπα ότι είχες ξεφύγει, ότι πλέον δεν ζούσες όπως τα άλλα παιδιά”. Ουσιαστικά αυτό που σας περιγράφω ήταν ένα κοινωνικό πείραμα που έγινε στην Ελλάδα.
Έδειξε έμπρακτα τους κινδύνους, τους οποίους διατρέχουμε όλοι. Όλοι μας κάποια στιγμή μπορεί κατά λάθος να μην είμαστε πολύ συγκεντρωμένοι και να παρασυρθούμε.
Σωστά και σήμερα αυτό το λέω πολλές φορές και στους μαθητές μου το να βάζεις όρια σε ανθρώπους που δεν σε σέβονται δεν είναι εγωισμός. Είναι αυτοσεβασμός και φροντίδα για την ψυχή σου. Ο καθένας από εμάς είναι ένα έργο τέχνης. Ποτέ δεν αγαπιέται από όλους, αγαπιέται μόνο από εκείνους που ξέρουν ότι η αξία τους είναι ανεκτίμητη, άρα θα πρέπει να απογοητευόμαστε όταν δεν μας αποδέχονται όλοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν άνθρωποι που μας αποδέχονται, μας αγαπάνε αυτοί μπορεί να είναι πιο λίγοι, αλλά δεν απελπιζόμαστε.
Είπατε πριν για τους γονείς. Εσείς με την επαφή που έχετε με τους γονείς και τα παιδιά και λοιπά πιστεύετε ότι οι γονείς σήμερα είναι σε θέση να μάθουν τον σωστό τρόπο χρήσης στα social media και γενικά στο Διαδίκτυο; Γιατί το Διαδίκτυο δεν είναι μόνο τα social media, είναι και sites, είναι και διάφορες άλλες ομάδες, Youtube που μπορεί το ένα να φέρει το άλλο και να οδηγήσει ποιος ξέρει σε τι πηγές. Οι γονείς είναι σε θέση να μπορέσουν να πουν στο παιδί: “Παιδί μου θα το διαχειριστείς με αυτόν τον τρόπο, πρέπει να ασχολείσαι τόσες ώρες ή πρόσεξε αυτούς τους κινδύνους.” Μπορούν οι γονείς σήμερα;
Γι’ αυτό σας λέω ότι αυτό που κάνουμε σήμερα, η συνάντηση που έχουμε και αυτή η συνέντευξη είναι πάρα πολύ σημαντική, γιατί υπενθυμίζουμε, εκπαιδεύουμε και λέμε κάποια πράγματα που οι γονείς μπορεί ήδη να τα γνωρίζουν, αλλά τους τα υπενθυμίζουμε. Κοιτάξτε να δείτε, οι άνθρωποι που είναι σήμερα άνω των 55 στην πλειονότητά τους δεν ήταν εκπαιδευμένοι για τη σωστή χρήση των τεχνολογιών των κοινωνικών μέσων. Δηλαδή αυτή η γενιά μεγάλωσε και ενηλικιώθηκε σε έναν κόσμο που τεχνολογίες, πληροφορίες και κοινωνικά μέσα ή δεν υπήρχαν ή ήταν σε εμβρυικό στάδιο. Σίγουρα αυτή η γενιά θα πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες τεχνολογίες και θα πρέπει να υπάρχει κάποια εκπαίδευση και κάποια ασύμμετρη προσαρμογή. Δηλαδή βλέπουμε σήμερα ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις, έτσι δεν είναι; Υπάρχει από τη μία η έλλειψη κριτικής σκέψης, όταν συνέχεια είμαστε στα social media και ό, τι μας σερβίρουν το δεχόμαστε γιατί υπάρχουν πάρα πολλά fake news. Οπότε κινδυνεύουμε να υπάρχει παραπληροφόρηση, να υπάρχει παραπληροφόρηση, να υπάρχουν κάποιες θεωρίες συνωμοσίας ή ηλεκτρονικές απάτες. Οι επιθέσεις δηλαδή στον κυβερνοχώρο που είναι πάρα πολύ δεδομένες ακόμα και σε μία αγορά. Μπορεί εγώ να θέλω να αγοράσω κάτι από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα το οποίο έχει και θετικά και αρνητικά. Μπορεί αυτό το e-Shop όμως να είναι fake, να μην υπάρχει.
Άρα μας λέτε ότι οι γονείς άνω των 55 ετών δεν είναι τόσο εκπαιδευμένοι, γιατί η αλήθεια είναι ότι όταν και εκείνοι ήταν 20 χρονών δεν είχαν καν κινητό. Οπότε σε αυτό το σημείο τι πρέπει να γίνει;
Θέλει εκπαίδευση και η προσαρμοστικότητα να είναι με συνεχείς διαδικασίες. Πάρα πολλοί πενηντάρηδες σήμερα έχουν αξιοποιήσει τα social media για επαγγελματική δικτύωση, για κοινωνική αλληλεπίδραση, για προσωπική έκφραση. Επίσης, χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να συνδεθούν με την οικογένεια, ιδιαίτερα με τα νέα μέλη της οικογένειας. Το θέμα όμως είναι πως οι μαθητές μας, τα παιδιά, γνωρίζουν άπταιστα τη χρήση της τεχνολογίας. Είδατε τώρα στην επικαιρότητα ποιο είναι; Η κυβέρνηση ανακοίνωσε το Kids Wallet, μία προστασία με την οποία οι γονείς θα μπορούν να ελέγχουν πού μπαίνουν τα παιδιά τους και τι φάρμακο βλέπουν, αλλά οι γονείς θα πρέπει ήδη να γνωρίζουν για να μπορούν να το πραγματοποιήσουν αυτό. Οπότε θα πρέπει να υπάρχει εκπαίδευση και φυσικά με προσπάθεια όλα γίνονται.
Είστε ευχαριστημένος γενικά; Οι καθηγητές ασχολούνται καθόλου με αυτό; Μήπως θα έπρεπε να υπάρχει ένα συγκεκριμένο μάθημα στο σχολείο; Μία ενότητα εκπαίδευσης των παιδιών στην ψηφιακή εποχή, το πώς θα τα διαχειριστούν; Και δεν εννοώ πώς θα μπει κανείς, αλλά πώς θα το διαχειριστεί ως κουλτούρα.
Ουσιαστικά η ένταξη μαθήματος για την εκπαίδευση των παιδιών στα ψηφιακά μέσα νομίζω ότι σήμερα είναι απαραίτητη. Εάν ο δάσκαλος ή ο καθηγητής ακολουθήσει το δασκαλοκεντρικό στυλ, δηλαδή βγει πάνω στην έδρα και αρχίσει να λέει μάθημα, πιστέψτε με ότι κανένα παιδί εκτός από ελάχιστα δεν θα προσέξουν. Άρα πρέπει να βρούμε κάποιους τρόπους που έχουν να κάνουν με τις νέες τεχνολογίες, με κάποια βίντεο κτλ για να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον του μαθητή, οπότε να πάμε στο μαθητοκεντρικό στυλ. Φανταστείτε σήμερα ότι μιλάμε για τεχνητή νοημοσύνη. Πριν λίγο καιρό σε ένα σχολείο που ήμουν στα Τρίκαλα είχα κάνει μία καινοτόμα δράση που είχε να κάνει με την τεχνητή νοημοσύνη με τα social media, το ψηφιακό μάρκετινγκ και τη ρομποτική. Αυτά όλα μεταξύ τους συνδέονται και είναι ξαδερφάκια και μάλιστα το σχολείο αυτό ήταν ειδικό, δηλαδή υπήρχαν παιδιά τα οποία ήταν στο φάσμα του αυτισμού. Άλλα παιδιά είχαν νοητική υστέρηση, υπερκινητικότητα, άλλα παιδιά ήταν παραβατικά. Αυτό το οποίο κάναμε και το δουλέψαμε, τους άρεσε πάρα πολύ. Τους κεντρίσαμε το ενδιαφέρον και πήραμε το χρυσό βραβείο κυρία Ντάμπου στην ψηφιακή εκπαίδευση, στην τεχνητή νοημοσύνη και στη ρομποτική που είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ειδικής εκπαίδευσης που ειδικό σχολείο ανάμεσα σε γενικά σχολεία στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στο εξωτερικό παίρνει αυτό το βραβείο. Η αφορμή αυτής της δράσης ήταν μία φωτογραφία, η οποία έδειχνε έναν άνθρωπο ο οποίος ήταν στον Πειραιά και πνιγόταν και έδειχνε ανθρώπους απ’ έξω από τη θάλασσα αντί να μπουν μέσα να τον βοηθήσουν να βγάζουν το κινητό τους για να τραβήξουν βίντεο να το ανεβάσουν.
Να απαθανατίσουν την στιγμή, κύριε Παπαευσταθίου, είναι πολύ λυπηρό. Εδώ βλέπουν τον άλλο να πνίγεται ή να ασκείται βία πάνω του και αντί να επέμβουν να βοηθήσουν, σκέφτονται ότι το like εκεί είναι. Εκεί πάμε σε άλλα επίπεδα.
- Φανταστείτε μία φωτογραφία σε ένα μουσείο που ένας νεαρός έχει μείνει σε μία εικόνα και του λέει ο security: “Νεαρέ μην σέρνεις στον πίνακα, δεν αλλάζει έτσι η εικόνα πρέπει να προχωρήσεις, πρέπει να περπατήσεις για να δεις τον επόμενο πίνακα”. Δηλαδή πλέον κάποια πράγματα θεωρούνται αυτονόητα που η γενιά η παλαιότερη δεν τα είχε. Υπήρχε το παιχνίδι.
Δεν υπήρχαν. Ωστόσο συνεχίζει όμως να μην υπάρχει εκπαίδευση. Δηλαδή βλέπουμε έξω παιδί 5 ετών να χειρίζεται με πολύ μεγάλη ευκολία το tablet, να μπαινοβγαίνει στις σελίδες και στα παιχνίδια του. Αυτό είναι το κομμάτι όμως του χειρισμού. Όλοι πια το ξέρουν και ένας άνθρωπος όπως ο πατέρας μου που είναι 75 ετών το γνωρίζει και το κάνει. Για μένα θα πρέπει να υπάρχει εκπαίδευση ως προς το πώς πρέπει να γίνει, όπως είπατε. Ποια είναι η κουλτούρα την οποία χρησιμοποιούμε; Πόσες ώρες πρέπει να κάτσει το μικρό παιδάκι; Πώς πρέπει να συμπεριφέρεται στην ψηφιακή δραστηριότητά του; Εκεί εγώ νομίζω ότι θα έπρεπε να υπάρχει εκπαίδευση και των ενηλίκων και των παιδιών.
Ακριβώς, θέσατε το ζήτημα στη σωστή του βάση. Για μένα η εκπαίδευση είναι το άναμμα μιας φλόγας και θα πρέπει οι γονείς και τα παιδιά να τους πούμε ότι στη ζωή και στην εκπαίδευση δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Υπάρχει μόνο προοπτική. Οι Κινέζοι που είναι ένας λαός αρκετά ευφυής, λένε: “Εάν κάνεις σχέδιο για ένα χρόνο, φύτεψε ρύζι. Εάν κάνεις σχέδια για 10 χρόνια φύτεψε δέντρα. Εάν όμως θέλεις να κάνεις σχέδια για 100 χρόνια, μόρφωσε παιδιά.” Φανταστείτε τι ύψιστη σημασία δίνουν στη μόρφωση και αν σκεφτούμε ότι ένα δέντρο μπορεί να κάνει 1000 σπίρτα, ένα σπίρτο μπορεί να κάψει 1000 δέντρα, μία αρνητική σκέψη μπορεί να κάψει όλες τις θετικές.
- Οπότε θα πρέπει να υπάρχει προβληματισμός και στο υπουργείο Παιδείας. Θα πρέπει να δημιουργηθεί μάθημα.
Το μυαλό μας διαμορφώνεται από τα βιβλία και τις ειδήσεις που διαβάζουμε και κυρίως είναι αρνητικές σήμερα, ο χαρακτήρας μας από τους ανθρώπους που συναντάμε και η ψυχή μας από την αγάπη που δίνουμε. Οπότε φανταστείτε σήμερα σε τι εποχή ζούμε, ξοδεύουμε πολλά και έχουμε λίγα. Μιλάμε πολύ, αλλά αγαπάμε σπάνια και μισούμε συχνά. Δηλαδή κατακτήσαμε το διάστημα και κινδυνεύουμε να χάσουμε τον δικό μας πλανήτη.
Άρα βλέπετε και εσείς ότι θα είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει εκπαίδευση των παιδιών, σωστά;
Ναι, γιατί τα παιδιά χρειάζεται να κατανοήσουν πώς λειτουργούν τα ψηφιακά μέσα, δηλαδή να γίνει εκπαίδευση, να τα χρησιμοποιούν σωστά; Δεν μπορούμε να δαιμονοποιήσουμε την χρήση της τεχνολογίας. Μπορούμε να πούμε όμως ότι είναι μία πέτρα. Με μία πέτρα μπορώ να πάρω και να χτυπήσω τον συνεργάτη σας που είναι πίσω από την κάμερα αυτή τη στιγμή. Μπορώ όμως να χτίσω ένα πολύ όμορφο σπίτι και να σας βάλω να μείνετε μέσα και να περάσετε πολύ όμορφα. Άρα σημασία έχει η χρήση της τεχνολογίας. Ο χάκερ χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να κάνει phishing, να κάνει κάποια ηλεκτρονική απάτη. Δεν θα ξεχάσω πριν κάμποσο καιρό υπήρχε ένας διευθυντής από μία εταιρεία στην Ελλάδα, ο οποίος ασχολούνταν με το κομμάτι των εμφυτευμάτων. Έπαιρνε εμφυτεύματα από την Αμερική και προμήθευε τους οδοντιάτρους στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στα Τρίκαλα, στην Κύπρο, σε όλη την Ελλάδα. Κάποια στιγμή εκεί που ήταν στο γραφείο του και έγραφε, περνούσε πάρα πολλές ώρες στον υπολογιστή του, ήρθε ένα email που του έλεγε: “Κύριε Παπαγεωργόπουλε, είμαστε η τάδε εταιρεία.” Υπήρχε κανονικά το λογότυπο της εταιρείας και το email έλεγε: “Κοιτάξτε να δείτε, από δω και στο εξής αντί να μας κάνετε την κατάθεση των χρημάτων και να βάζετε το έμβασμα στον άλφα λογαριασμό της άλφα Τράπεζας, θα κάνετε κατάθεση στον βήτα λογαριασμό της βήτα Τράπεζας.” Ο άνθρωπος δεν πονηρεύτηκε, δεν ήταν καχύποπτος, το έκανε και μετά από 3 μήνες το συνειδητοποίησε κι έχασε 80000 ευρώ.”
- Όλα αυτά τα οποία λέτε είναι οι κίνδυνοι που διατρέχουμε όλοι μας από τη νέα ψηφιακή εποχή. Οπότε γι’ αυτό λέμε ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και πάνω από όλα να υπάρχει εκπαίδευση.
Υπάρχουν όμως και κάποια οφέλη. Θα πρέπει να προετοιμάσουμε για τις προκλήσεις της σύγχρονης ζωής και εργασίας τη νέα γενιά. Θα πρέπει με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων να βελτιώσουμε την αυτοπεποίθησή τους. Θα πρέπει να αναπτύξουμε μία υπεύθυνη και ασφαλή διαδικτυακή συμπεριφορά. Αυτά πρέπει να γίνουν με εκπαίδευση, είναι απαραίτητα. Οι εποχές τρέχουν με πολύ μεγάλες ταχύτητες και φανταστείτε ότι πλέον είμαστε σε μία εποχή που ακούμε πάρα πολύ για τεχνητή νοημοσύνη. Στην δράση, την οποία κάναμε πως λίγο που ήμουνα κάποια στιγμή είδαμε ένα βίντεο είδαμε στην ΕΡΤ έναν παρουσιαστή ο οποίος έλεγε τις ειδήσεις. Ένα ρομπότ έλεγε τις ειδήσεις δηλαδή. Το ρομπότ αυτό αντικατέστησε την κυρία Ντάμπου που αυτή τη στιγμή κάνει την εκπομπή της. Τα παιδιά μόλις το είδαν με ρώτησαν: “Κύριε Παπαευσταθίου, δεν θα έχουμε εμείς εργασία αργότερα; Θα χάσουμε τις δουλειές μας;” Οπότε προβληματίστηκαν.
Είναι ένας προβληματισμός αυτός κύριε Παπαευσταθίου.
Κλείνοντας, πείτε μας τη γνώμη σας πάνω σε αυτό. Εσείς βλέπετε να υπάρχει κάποια απειλή από την τεχνητή νοημοσύνη προς τον άνθρωπο; Απειλείται ο άνθρωπος από την τεχνητή νοημοσύνη;
Θα πρέπει να βάζουμε σε κάθε τι το οποίο κάνουμε όρια. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει ούτε τον Θεό, ούτε τον άνθρωπο. Δεν θα πρέπει να μας τρομάζει, αλλά να μας κινητοποιεί ώστε να προσεγγίζουμε με υπευθυνότητα, γνώση και προνοητικότητα. Όπως κάθε τεχνολογία, έτσι και η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να φέρει τεράστια οφέλη, αλλά από την άλλη υπάρχουν και πολλές προκλήσεις που απαιτούν προσεκτική διαχείριση.
Ποιες είναι οι προκλήσεις αυτές;
Αυτό που σας ανέφερα, απώλεια εργασιών. Ορισμένες θέσεις εργασίας ενδέχεται να αυτοματοποιηθούν πλήρως, δημιουργώντας την ανάγκη επανακατάρτισης εργαζομένων για νέες δεξιότητες. Κι αν αυτό δεν γίνει, θα μπουν τα μηχανήματα. Αυτό το βλέπουμε σήμερα στο τραπεζικό σύστημα.
Και κάτι τρομακτικό κύριε Παπασταθίου που το βλέπουμε συχνά είναι να παίρνουν την εικόνα κάποιου, και να βάζουν άλλη φωνή και να λένε πράγματα τα οποία δεν αρμόζουν καθόλου και αυτό το χρησιμοποιούν για να πουλήσουν προϊόντα, νέες υπηρεσίες. Αυτό είναι ακόμη πιο τρομακτικό.
Και αυτό να σας πω κυρία Ντάμπου ότι γίνεται ήδη. Είχα δώσει μία συνέντευξη σε ένα κανάλι στον Alpha στην Κάτια Σάββα. Η συγκεκριμένη δημοσιογράφος είναι πολύ γνωστή στην Κύπρο και καθημερινά παίρνουν το πρόσωπό της, παίρνουν τη φωνή της, παίρνουν τις κινήσεις της. Μάλιστα στη συζήτηση που είχαμε μου λέει κύριε Παπαευσταθίου, βλέπω μία Κάτια Σάββα που να είναι πιο καλή από μένα.
Και αυτός είναι ένας από τους κινδύνους, οπότε πρέπει να μπουν κανόνες.
Δηλαδή επειδή εσείς είστε μία γνωστή και διακεκριμένη δημοσιογράφος σε όλη την Ελλάδα και σας ξέρουν πάρα πολλοί άνθρωποι γιατί έχετε συνεργαστεί με πολύ και αξιόλογο κόσμο μπορεί κάποια στιγμή να δείτε τον εαυτό σας σε κάπου στο Youtube να διαφημίζει ένα ιατρικό προϊόν.
Δεν είναι τυχαίο το επάγγελμα του influencer, η εικόνα μετράει πάρα πολύ. Η εικόνα είναι χίλιες λέξεις σήμερα.
Άρα τι πρέπει να γίνει; Πρέπει και η κυβέρνηση σιγά σιγά να μπορέσει να βάλει ένα πλαίσιο;
Αυτό που σας είπα. Η εφαρμογή αυτή με το kids Wallet θα διευκολύνει τον γονικό έλεγχο και θα είναι ουσιαστικά το επίσημο εθνικό εργαλείο για να ελέγχεται η ηλικία του ανηλίκου χρήστη του Διαδικτύου. Εκεί θα μπαίνει η ταυτότητα του παιδιού και θα μπορεί ο γονέας να ελέγχει με διακόπτες πόση ώρα, πόσες εφαρμογές και ποιες εφαρμογές βλέπει. Η βασική στρατηγική για να αλλάξεις τον κόσμο είναι η αισιοδοξία. Εάν δεν πιστεύουμε ότι το μέλλον μπορεί στα αλήθεια να είναι καλύτερο, δεν πρόκειται να βγούμε μπροστά για να το φτιάξουμε. Κύριε Παπαευσταθίου, η ζωή είναι matrix. Ζούμε αυτό που σκεφτόμαστε, οπότε έχετε απόλυτο δίκιο.
Άρα χρειάζεται να πιστεύουμε ότι υπάρχει στον άνθρωπο ένα ένστικτο ελευθερίας για να συμμετέχει στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο. Με απλά λόγια, στο Διαδίκτυο υπάρχουν πολλά παραμύθια και πολλοί παραμυθάδες. Για να έχουν όλα ένα ωραίο τέλος, θα πρέπει να προσέχουμε και να χρησιμοποιούμε τον συναρπαστικό κόσμο του Διαδικτύου με προσοχή, γνώση, όρια και κανόνες. Εάν δεν γίνεται αυτό, κινδυνεύουμε.
Ακριβώς. Κύριε Παπαευσταθίου, σας ευχαριστώ πάρα πολύ που ήσασταν κοντά μας. Είναι μεγάλη μου χαρά που συνομίλησα μαζί σας και πραγματικά μιλήσαμε για ένα τόσο πολύ σοβαρό θέμα, το οποίο απασχολεί τους πάντες.
Ξέρετε γιατί υπάρχουν αυτά τα προβλήματα σήμερα, κυρία Ντάμπου;
Γιατί οι άνθρωποι υπάρχουν για να επικοινωνούν. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν για να χρησιμοποιούνται και ο κόσμος είναι σε ένα χάος γιατί αυτά τα 2 χρησιμοποιούνται ανάποδα. Άρα θα πρέπει να στραφούμε στον άνθρωπο, δηλαδή θα πρέπει να επικοινωνήσουμε τον άνθρωπο, να αναζητήσουμε τον άνθρωπο και να έρθουμε σε επαφή όχι μόνο με την εικονική πραγματικότητα. Δεν λέω ότι είναι μόνο κακό, έχει και πάρα πολλά θετικά, αλλά θα πρέπει να γίνεται έλεγχος και να υπάρχουν κάποια όρια. Χαιρετώ. Τιμή μου και ευχές πολλές σε σας, στο κανάλι σας και στους τηλεθεατές σας.