Οι πέτρες στα νεφρά είναι μικρές, σκληρές αποθέσεις από μέταλλα και άλλα υλικά μέσα στα νεφρά. Όμως, οι πέτρες συχνά περνούν απαρατήρητες στο νεφρό μέχρι να φτάσουν στον ουρητήρα—τον σωλήνα που συνδέει το νεφρό και την ουροδόχο κύστη. Εάν μια πέτρα εγκαταλείψει το νεφρό και εμποδίσει την έξοδο των ούρων, συνήθως στον ουρητήρα, μπορεί να προκαλέσει οπισθοδρόμηση των ούρων και να οδηγήσει σε έντονο πόνο.
Οι πέτρες στα νεφρά είναι συχνές, επηρεάζοντας περίπου το 12% του πληθυσμού των ΗΠΑ. Η ανάπτυξη πέτρας στα νεφρά συνήθως ξεκινά όταν οι άνθρωποι είναι στα 20 ή στα 30 τους. Και το πρόβλημα μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια. Πολλά πράγματα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για πέτρες:
- οικογενειακό ιστορικό,
- παράγοντες υγείας όπως ο διαβήτης,
- διατροφικές συνήθειες,
- ή εάν τα ούρα σας στερούνται ουσιών για την πρόληψη της συγκόλλησης των κρυστάλλων.
Τύποι πέτρας στα νεφρά
Υπάρχουν τέσσερις τύποι πέτρας στα νεφρά. Αρχικά, η γνώση του τύπου της πέτρας στα νεφρά θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε την αιτία της. Και θα σας δώσει ενδείξεις για το πώς να μειώσετε την πιθανότητα να αναπτύξετε περισσότερες πέτρες. Εάν περάσετε μια πέτρα στα νεφρά, προσπαθήστε να την αποθηκεύσετε για να την δώσετε στην ομάδα υγειονομικής περίθαλψης για ανάλυση. Οι τύποι πέτρες στα νεφρά περιλαμβάνουν:
Πέτρες ασβεστίου
Αυτός είναι ο πιο κοινός τύπος πέτρας στα νεφρά. Περίπου το 70% έως 80% των λίθων στα νεφρά είναι πέτρες ασβεστίου, οι οποίες συνήθως αποτελούνται από ασβέστιο και οξαλικό. Το οξαλικό είναι μια ουσία που παράγει το συκώτι και επίσης η διατροφή σας το απορροφά. Ορισμένα φρούτα και λαχανικά, όπως το σπανάκι, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά. Η λήψη υψηλών δόσεων βιταμίνης D και βιταμίνης C, η γαστρική επέμβαση και αρκετές μεταβολικές διαταραχές μπορεί να αυξήσουν τη συγκέντρωση ασβεστίου ή οξαλικού στα ούρα σας.
Επίσης οι πέτρες ασβεστίου μπορούν να είναι αποτέλεσμα του φωσφορικού ασβεστίου. Αυτός ο τύπος λίθου είναι πιο κοινός σε άτομα με μεταβολικές παθήσεις όπως η νεφρική σωληναριακή οξέωση. Μπορεί επίσης να σχετίζεται με ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ημικρανίας (τοπιραμάτη) ή της αρτηριακής πίεσης (φουροσεμίδη ή τριαμτερένη).
Πέτρες στρουβίτη
Οι πέτρες στρουβίτη μπορεί να σχηματιστούν μετά από λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος. Αυτές οι πέτρες μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα και να γίνουν μεγάλες, μερικές φορές με λίγα συμπτώματα ή μικρή προειδοποίηση.
Πέτρες ουρικού οξέος
Οι πέτρες ουρικού οξέος απειλούν:
- άτομα που χάνουν πάρα πολλά υγρά λόγω χρόνιας διάρροιας ή δυσαπορρόφησης,
- κάνουν δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες
- ή έχουν ουρική αρθρίτιδα.
- Επίσης ορισμένοι γενετικοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων ουρικού οξέος.
Πέτρες κυστίνης
Αυτές οι πέτρες σχηματίζονται σε άτομα με μια κληρονομική διαταραχή που ονομάζεται κυστινουρία. Αυτή η πάθηση αναγκάζει τα νεφρά να εκκρίνουν πάρα πολύ από ένα συγκεκριμένο αμινοξύ.
Πρόληψη των λίθων στα νεφρά
Σχεδόν το 50% των ανθρώπων που έχουν αναπτύξει πέτρες στα νεφρά θα αναπτύξουν άλλη πέτρα σε 10 χρόνια εάν δεν λάβουν μέτρα για την πρόληψη της υποτροπής. Συνήθως, αυτό περιλαμβάνει έναν συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής και φαρμάκων.
Αλλαγές τρόπου ζωής
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων στα νεφρά εάν:
- Πίνετε νερό όλη την ημέρα. Τα άτομα με ιστορικό πέτρες στα νεφρά θα πρέπει να πίνουν αρκετά υγρά για να πάρουν περίπου 2,5 λίτρα ούρων κάθε μέρα. Αυτή είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία που υπάρχει για την πρόληψη μελλοντικών λίθων στα νεφρά. Η ομάδα υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να σας ζητήσει να μετρήσετε την παραγωγή ούρων σας για να διασφαλίσετε ότι πίνετε αρκετό νερό.
- Τρώτε λιγότερα τρόφιμα πλούσια σε οξαλικά. Η μετάβαση σε μια δίαιτα χαμηλή σε οξαλικά μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων από οξαλικό ασβέστιο. Οι τροφές με υψηλότερη περιεκτικότητα σε οξαλικά άλατα περιλαμβάνουν το σπανάκι, το ραβέντι, τις ψητές πατάτες, τις φακές, τα φασόλια, το πίτουρο, το χοντρό κόκκο και τα αμύγδαλα.
- Επίσης η υψηλή ποσότητα αλατιού και ζωικής πρωτεΐνης στη διατροφή σας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πέτρας στα νεφρά. Μια δίαιτα χαμηλότερη σε νάτριο και υψηλότερη σε κάλιο -που περιέχεται σε πολλά φρούτα και λαχανικά- μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων.
- Συνεχίστε να τρώτε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο. Αλλά να είστε προσεκτικοί με τα συμπληρώματα ασβεστίου. Το ασβέστιο στα τρόφιμα μπορεί πραγματικά να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης πέτρες στα νεφρά. Συνεχίστε να τρώτε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, εκτός εάν η ομάδα υγείας σας συνιστά διαφορετικά. Ωστόσο, μιλήστε με την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης πριν πάρετε συμπληρώματα ασβεστίου, επειδή αυτά μπορεί να συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο πέτρας στα νεφρά.
- Τέλος, λάβετε μέτρα για τη μείωση των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. Μερικοί άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στο να αναπτύξουν επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Λιγότερες λοιμώξεις μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων στρουβίτη. Λάβετε συμβουλές για την πρόληψη λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος.
Φάρμακα
Τα φάρμακα μπορούν να ελέγξουν την ποσότητα μετάλλων και αλάτων στα ούρα και μπορεί να είναι χρήσιμα σε άτομα που σχηματίζουν ορισμένα είδη λίθων. Ο τύπος του φαρμάκου που θα συνταγογραφήσει ο γιατρός σας θα εξαρτηθεί από τον τύπο των λίθων στα νεφρά που έχετε και τη συγκεκριμένη σύνθεση των ούρων σας, η οποία καθορίζεται με εξέταση. Ορισμένα φάρμακα μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα και να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων ουρικού οξέος, ενώ άλλα αυξάνουν τη διαλυτότητα της κυστίνης στα ούρα σας και μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης λίθων κυστίνης.
Ο σχηματισμός πέτρας στα νεφρά είναι συγκεκριμένος για κάθε άτομο, επομένως είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης για να αναπτύξετε ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας. Αυτό το σχέδιο θα πρέπει να εξετάσει τι είδους πέτρες στα νεφρά έχετε, πιθανές αιτίες για το σχηματισμό τους και συγκεκριμένα βήματα για την πρόληψή τους.