Οι ψευδαισθήσεις είναι αντιλήψεις που φαίνονται πραγματικές, αλλά δεν βασίζονται σε εξωτερικά ερεθίσματα. Δηλαδή, το άτομο «βλέπει», «ακούει» ή «αισθάνεται» κάτι που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Είναι ένα από τα βασικά συμπτώματα ψυχωτικών διαταραχών, όπως η σχιζοφρένεια, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και σε άλλες καταστάσεις.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψευδαισθήσεων:
-
Ακουστικές: το άτομο ακούει φωνές ή ήχους που δεν υπάρχουν (είναι οι πιο συχνές στη σχιζοφρένεια).
-
Οπτικές: βλέπει πράγματα, σκιές ή πρόσωπα που δεν είναι εκεί.
-
Απτικές: αισθάνεται κάτι στο σώμα του, π.χ. ότι κάτι τον ακουμπά.
-
Οσφρητικές και γευστικές: λιγότερο συχνές, αλλά το άτομο μπορεί να μυρίζει ή να γεύεται πράγματα που δεν υπάρχουν.
Οι ψευδαισθήσεις μπορεί να είναι τρομακτικές ή αγχωτικές, ειδικά όταν δεν καταλαβαίνει το άτομο ότι πρόκειται για σύμπτωμα. Μπορούν να προκληθούν όχι μόνο από ψυχικές διαταραχές, αλλά και από υπερβολικό στρες, έλλειψη ύπνου, ναρκωτικά, εγκεφαλικές βλάβες, ή νευρολογικές παθήσεις.
Η παρουσία ψευδαισθήσεων δεν σημαίνει ότι κάποιος είναι “τρελός” ή επικίνδυνος. Είναι ένα σημάδι ότι χρειάζεται υποστήριξη και ιατρική αξιολόγηση. Με τη σωστή θεραπεία – συνήθως φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία – πολλές φορές μπορούν να μειωθούν ή να ελεγχθούν.
Η έγκαιρη αναγνώριση και η μη κριτική στάση από το περιβάλλον είναι πολύ σημαντική. Η κατανόηση ότι οι ψευδαισθήσεις είναι σύμπτωμα και όχι προσωπική επιλογή βοηθά στο να στηρίξουμε ουσιαστικά το άτομο που τις βιώνει.