Οι ψυχικές ασθένειες όπως η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές έχουν γίνει πιο διαδεδομένες, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Η ζήτηση για θεραπεία αυξάνεται και οι συνταγές ορισμένων ψυχιατρικών φαρμάκων έχουν αυξηθεί. Αυτές οι ανοδικές τάσεις επικράτησης παραλληλίζονται με την αυξανόμενη προσοχή του κοινού στις ψυχικές ασθένειες. Τα μηνύματα ψυχικής υγείας διαποτίζουν τα παραδοσιακά και τα social media. Οργανισμοί και κυβερνήσεις αναπτύσσουν πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης, πρόληψης και θεραπείας με αυξανόμενη επείγουσα ανάγκη.
Η αυξανόμενη πολιτιστική εστίαση στην ψυχική υγεία έχει προφανή οφέλη. Αυξάνει την ευαισθητοποίηση, μειώνει το στίγμα και προωθεί την αναζήτηση βοήθειας. Ωστόσο, μπορεί να έχει και κόστος. Οι επικριτές ανησυχούν ότι οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης επωάζουν ψυχικές ασθένειες και ότι η συνηθισμένη δυστυχία παθολογείται από την υπερβολική χρήση διαγνωστικών εννοιών και «η θεραπεία μιλάει». Η Βρετανίδα ψυχολόγος Lucy Foulkes υποστηρίζει ότι οι τάσεις για αυξανόμενη προσοχή και επικράτηση συνδέονται. Η «υπόθεσή της για τον πληθωρισμό επιπολασμού» προτείνει ότι η αυξανόμενη επίγνωση της ψυχικής ασθένειας μπορεί να οδηγήσει μερικούς ανθρώπους να διαγνώσουν εσφαλμένα όταν αντιμετωπίζουν σχετικά ήπια ή παροδικά προβλήματα.
Γιατί οι άνθρωποι αυτοδιαγιγνώσκονται με ψυχικές ασθένειες;
Στη νέα μελέτη, εξετάστηκε εάν τα άτομα με ευρείες έννοιες της ψυχικής ασθένειας είναι, στην πραγματικότητα, πιο πιθανό να αυτοδιάγνωσουν. Ορίσαμε την αυτοδιάγνωση ως την πεποίθηση ενός ατόμου ότι πάσχει από ασθένεια, είτε έχει λάβει τη διάγνωση από έναν επαγγελματία είτε όχι. Αξιολογήuhkε ότι οι άνθρωποι έχουν μια “ευρεία έννοια της ψυχικής ασθένειας” εάν έκριναν μια μεγάλη ποικιλία εμπειριών και συμπεριφορών ως διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων σχετικά ήπιων καταστάσεων.
Ρωτήσαμε ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα 474 Αμερικανών ενηλίκων εάν πίστευαν ότι είχαν ψυχική διαταραχή και αν είχαν λάβει διάγνωση από επαγγελματία υγείας. Ρωτήσαμε επίσης για άλλους πιθανούς παράγοντες που συμβάλλουν και δημογραφικά στοιχεία. Οι ψυχικές ασθένειες ήταν συχνές στο δείγμα: το 42% ανέφερε ότι είχε μια τρέχουσα αυτοδιαγνωσμένη πάθηση, η πλειοψηφία των οποίων την είχε λάβει από επαγγελματία υγείας. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας για την αναφορά μιας διάγνωσης αντιμετώπιζε σχετικά σοβαρή δυσφορία. Ο δεύτερος πιο σημαντικός παράγοντας μετά την αγωνία ήταν η ευρεία έννοια της ψυχικής ασθένειας. Όταν τα επίπεδα αγωνίας τους ήταν τα ίδια, τα άτομα με ευρείες έννοιες ήταν πολύ πιο πιθανό να αναφέρουν μια τρέχουσα διάγνωση.
Άτομα με μεγαλύτερο αλφαβητισμό ψυχικής υγείας και λιγότερο στιγματιστικές στάσεις ήταν επίσης πιο πιθανό να αναφέρουν μια διάγνωση. Δύο ενδιαφέροντα περαιτέρω ευρήματα προέκυψαν από τη μελέτη. Οι άνθρωποι που είχαν αυτοδιαγνωσθεί αλλά δεν είχαν λάβει επαγγελματική διάγνωση έτειναν να έχουν ευρύτερες έννοιες ασθένειας από εκείνους που είχαν. Επιπλέον, οι νεότεροι και πολιτικά προοδευτικοί άνθρωποι ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν μια διάγνωση, σύμφωνα με κάποιες προηγούμενες έρευνες, και είχαν ευρύτερες έννοιες της ψυχικής ασθένειας. Η τάση τους να διατηρούν αυτές τις πιο επεκτατικές έννοιες εξηγούσε εν μέρει τα υψηλότερα ποσοστά διάγνωσής τους.
Γιατί έχει σημασία;
Τα ευρήματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι οι εκτεταμένες έννοιες της ψυχικής ασθένειας προάγουν την αυτοδιάγνωση και μπορεί έτσι να αυξήσουν τον εμφανή επιπολασμό της ψυχικής ασθένειας. Τα άτομα που έχουν χαμηλότερο όριο για να ορίσουν τη δυσφορία ως διαταραχή είναι πιο πιθανό να αυτοπροσδιορίζονται ως πάσχοντες από ψυχική ασθένεια. Τα ευρήματα δεν δείχνουν άμεσα ότι τα άτομα με ευρείες έννοιες κάνουν υπερδιάγνωση ή όσοι έχουν στενές έννοιες υποδιαγιγνώσκονται. Ούτε αποδεικνύουν ότι η ύπαρξη ευρειών εννοιών προκαλεί αυτοδιάγνωση ή οδηγεί σε πραγματικές αυξήσεις στις ψυχικές ασθένειες. Ωστόσο, τα ευρήματα εγείρουν σημαντικές ανησυχίες.
Προτείνουν ότι η αύξηση της ευαισθητοποίησης για την ψυχική υγεία μπορεί να έχει κόστος. Εκτός από την ενίσχυση του αλφαβητισμού για την ψυχική υγεία, μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα οι άνθρωποι να αναγνωρίζουν εσφαλμένα τα προβλήματά τους ως παθολογίες. Η ακατάλληλη αυτοδιάγνωση μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις. Οι διαγνωστικές ετικέτες μπορεί να καθορίζουν την ταυτότητα και να αυτοπεριορίζονται, καθώς οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα προβλήματά τους είναι διαρκή, δύσκολα ελεγχόμενα πτυχές αυτού που είναι.