Έναν καταιγισμό από τουλάχιστον 25 εκτελεστικά διατάγματα σχεδιάζει ο Ντόναλντ Τραμπ για την πρώτη ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του στις 20 Ιανουαρίου, επιδιώκοντας τη δραματική αναμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής σε θέματα από τη μετανάστευση έως την ενέργεια.
Ο Τραμπ ετοιμάζει «μεγάλο πάταγο»
Επικαλούμενο δύο πηγές με γνώση του εν λόγω σχεδιασμού, το πρακτορείο Reuters μεταδίδει ότι ο Τραμπ έχει δηλώσει στην ομάδα του ότι θέλει να κάνει «μεγάλο πάταγο» με τα διατάγματα της πρώτης ημέρας, επιδιώκοντας να ασκήσει την εκτελεστική του εξουσία με μεγαλύτερη κλίμακα και ταχύτητα από ό,τι έκανε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του. Ο αριθμός των σχεδιαζόμενων διαταγών δεν έχει αναφερθεί ξανά προηγουμένως.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος εξέδωσε μόνο μερικά τέτοια διατάγματα την πρώτη ημέρα της προεδρίας του 2017-2021. Αντίθετα, ο Τζο Μπάιντεν εξέδωσε 17 εκτελεστικά διατάγματα την πρώτη ημέρα της θητείας του το 2021, πολλά από τα οποία είχαν ως στόχο την ανατροπή των πολιτικών του Τραμπ.
«Ο αμερικανικός λαός μπορεί να βασιστεί στο ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα χρησιμοποιήσει την εκτελεστική του εξουσία από την πρώτη ημέρα για να εκπληρώσει τις υποσχέσεις που του έδωσε κατά την προεκλογική εκστρατεία», δήλωσε η εκπρόσωπος του Τραμπ Καρολάιν Λέβιτ όταν ρωτήθηκε για τα σχέδια εκτελεστικών διαταγμάτων.
Οι πρόεδροι των ΗΠΑ εκδίδουν συχνά εκτελεστικά διατάγματα για να υλοποιήσουν τις προεκλογικές τους υποσχέσεις και να καθορίσουν γρήγορα τους πολιτικούς τους στόχους χωρίς να περάσουν από τη χρονοβόρα διαδικασία της νομοθέτησης μέσω του Κογκρέσου. Ωστόσο, τα διατάγματα μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο δικαστικών αμφισβητήσεων και συνήθως τα χρήματα που διατίθενται για την εκτέλεση των εντολών των διαταγμάτων πρέπει να εγκριθούν από το Κογκρέσο.
Ο συντονιστής του σχεδίου
Μία από τις πηγές που γνωρίζουν τα σχέδια της ομάδας Τραμπ δήλωσε ότι αναγνωρίστηκε εσωτερικά ότι κάθε ενέργεια απαιτεί τεράστιο βαθμό συντονισμού μεταξύ των επηρεαζόμενων κυβερνητικών υπηρεσιών, γεγονός που ενδεχομένως επιβραδύνει τα πράγματα και μειώσει τον συνολικό αριθμό των διαταγμάτων της πρώτης ημέρας.
Περισσότερες διαταγές και οδηγίες θα εκδοθούν τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, δήλωσαν οι εν λόγω πηγές στο Reuters.
Η προσπάθεια συντονίζεται από τον Στίβεν Μίλερ, έναν επί μακρόν συνεργάτη του Τραμπ, ο οποίος θα είναι κορυφαίος σύμβουλος του Λευκού Οίκου όταν ο Τραμπ ξεκινήσει τη δεύτερη θητεία του, ανέφεραν οι πηγές.
Η ομάδα του Τραμπ εργάζεται με βάση λίστες σχεδίων διαταγμάτων που παρέχονται από ομάδες όπως το America First Policy Institute, ένα think tank που ιδρύθηκε το 2021 για την προώθηση πολιτικών και ιδεών του Τραμπ, καθώς και το Conservative Partnership Institute και το Heritage Foundation, δύο άλλες οργανώσεις με δεξιό προσανατολισμό.
Το πρώτο «κύμα»
Οι εντολές του Τραμπ μετά την ορκωμοσία την πρώτη ημέρα αναμένεται να επικεντρωθούν κυρίως στην ανατροπή των «υπερβολικά ανεκτικών» συνοριακών πολιτικών του Μπάιντεν, όπως τις θεωρεί ο Τραμπ, και στην αποτροπή νέων μεταναστευτικών κυμάτων κατά μήκος των νότιων συνόρων των ΗΠΑ με το Μεξικό, ανέφεραν οι δύο πηγές.
Ο Τραμπ αναμένεται να υπογράψει εκτελεστικά διατάγματα που δίνουν στα στελέχη των υπηρεσιών μετανάστευσης μεγαλύτερη ευχέρεια να συλλαμβάνουν άτομα χωρίς ποινικό μητρώο, να στείλει περισσότερα στρατεύματα στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού και να επανεκκινήσει την κατασκευή του συνοριακού τείχους, δήλωσαν τρεις διαφορετικές πηγές με γνώση των εν λόγω σχεδίων διαταγμάτων.
Τα διατάγματα θα περιλαμβάνουν επίσης μια προσπάθεια για την αύξηση της παραγωγής ενέργειας και την υλοποίηση του συχνά διατυπωμένου προεκλογικά «όρκου» του Τραμπ για εντατικοποίηση των γεωτρήσεων πετρελαίου.
Μπορεί βέβαια ορισμένες από αυτές τις ενέργειες να αντιμετωπίσουν σκληρές δικαστικές προκλήσεις και να χρειαστούν πολλοί μήνες για να εφαρμοστούν, ωστόσο, υπάρχουν δεκάδες πρωτοβουλίες στις οποίες μπορεί να προχωρήσει ο Τραμπ μόνο με τη χρήση της πένας του.
Ο Τραμπ δήλωσε στην εκπομπή «Meet the Press» του NBC σε συνέντευξη που μεταδόθηκε την περασμένη Κυριακή ότι σκοπεύει να λάβει εκτελεστικά μέτρα την πρώτη ημέρα της θητείας του για να προσπαθήσει να τερματίσει το «δικαίωμα γέννησης» – το οποίο δίνει την ιθαγένεια σε όποιον γεννιέται στις ΗΠΑ, ανεξάρτητα από το μεταναστευτικό καθεστώς των γονέων του.
Οι σύμβουλοι του Τραμπ δηλώνουν ότι είναι προετοιμασμένοι για δικαστικές αμφισβητήσεις αυτής της κίνησης.
Κατά την προεκλογική εκστρατεία, ο Τραμπ δεσμεύτηκε να υπογράψει την πρώτη ημέρα μια διαταγή για την αφαίρεση των ομοσπονδιακών κονδυλίων από τα σχολεία που διδάσκουν την επικριτική φυλετική θεωρία, μια ακαδημαϊκή έννοια -που σπάνια διδάσκεται στα δημόσια σχολεία- η οποία στηρίζεται στην υπόθεση ότι η φυλετική προκατάληψη είναι ενσωματωμένη στους αμερικανικούς θεσμούς.
Επίσης, ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει δηλώσει ότι θα εκδώσει την πρώτη ημέρα της θητείας του ένα διάταγμα που θα καταργεί ορισμένες προστασίες κατά των διακρίσεων που η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε παράσχει στους τρανσέξουαλ μαθητές. Ο Τραμπ υποσχέθηκε επίσης ότι θα υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα για να σταματήσει ορισμένα προγράμματα εκπαίδευσης σε θέματα διαφορετικότητας.
Μια πηγή που έχει εργαστεί σε θέματα μετάβασης για το επερχόμενο υπουργείο Εξωτερικών του Τραμπ, περιέγραψε ότι βοήθησε στην προετοιμασία ενός εκτελεστικού διατάγματος που θα καθορίζει εάν οποιεσδήποτε αποφάσεις πρόσληψης έχουν ληφθεί με βάση χαρακτηριστικά όπως η φυλή ή το φύλο και όχι η αξία.
Δεν ήταν σαφές αν η εν λόγω διαταγή θα εφαρμοζόταν από την πρώτη ημέρα και αν ο Τραμπ θα μπορούσε να αποφασίσει να μην την εκδώσει.